Tarihi yapılara yapılan her müdahalenin, korunması gereken kültür varlığı değerleri açısından önemi vardır. Çağdaş koruma ilkeleri, müdahaleler hakkında genel bir çerçeve çiziyor olsa da her müdahaleye kendine özgü yaklaşılması ve ona göre değerlendirilmesi gerekmektedir. Literatür taraması sonucunda, tarihi yapılara eklenen bilgilendirme levhalarının daha önce böyle bir yaklaşımla ele alınmadığı görülmektedir. Bu çalışma, tarihi yapılara yapılan bir sunum müdahalesi olan bilgilendirme levhası eklerinin koruma kriterlerine uygunluğunun değerlendirilmesini ve ileride yapılacak benzer müdahalelere özgü bazı ilkeler ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaçla, Samsun’un İlkadım ilçesinde yer alan tarihi kent merkezindeki Büyük Cami, Kuyumcular (Kale İçi) Cami, Seyyid Kutbiddin Cami ve Yalı Cami’ne eklenmiş bilgilendirme levhaları koruma ilkelerine uygunluğu açısından incelenmektedir. Çalışmada saha çalışması, literatür taraması ve tarihi araştırma yapılmakta, ayrıca ek müdahalesi ile ilgili koruma kriterleri; uyumluluk, minimum müdahale, geri alınabilirlik, doğru bilgiyi içerme saptanmaktadır. Geliştirilen sistematik değerlendirme yöntemine göre, belirlenen kriterler ışığında incelenen levha ekleri hazırlanan yardımcı tablo aracılığıyla değerlendirilmektedir. Elde edilen bulgular ve değerlendirmeler neticesinde bilgilendirme levhası eklerine özgü bazı müdahale ilkeleri ortaya konmaktadır. Bu ilkeler: yapıya uyumlu malzeme ve renkler tercih etmek, eğer levhanın uygulandığı cephe özgünse levhayı yapıya doğrudan temas etmeyecek biçimde sergilemek, levhaya yalnızca güvenilir belgeye dayalı bilgileri yazmak, bilgiyi levhaya doğru aktarmak, yapıların bütün adlarını levhaya yazmak, aynı yapıya ait levhaların içeriklerinin aynı bilgiyi tekrar etmemesini sağlamak, gerekli değilse ikinci levhayı koymamak ve yazım yanlışlarından kaçınmaktır. Ayrıca levha hazırlama konusunda gerek görsel açıdan gerekse içerik yönünden belli bir yaklaşım belirlemek ve tüm tarihi yapılara tutarlı bir şekilde bunu uygulamak yerinde olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Tarihi Cami, Bilgilendirme Levhası, Ek, Müdahale, Koruma
|
