Kentsel mekânlar insanların bireysel, sosyal, kültürel, fiziksel ve psikolojik gereksinimleriyle birlikte şekillenen toplumsal ve ortak yaşam alanlarıdır. Ortak yaşam alanlarında; yol, cadde, sokak, mahalle ve meydanlarda mekânın kimliğini, kalitesini ve konforunu yansıtan barınma, oturma, dinlenme, yönlendirme, aydınlatma, iletişim ve spor gibi temel yaşamsal faaliyetlerin uygulanmasını fonksiyonel ve estetik açıdan karşılayabilen, mekânla bütünleşen, iletişim kuran ve kentlilerin yaşam tarzını yansıtan elamanlar kentsel donatı elemanları olarak tanımlanmaktadır. Kentsel alanların ve bu alanlarda bulunan donatı elemanlarının tasarımı dönemin sahip olduğu teknolojiyle ve bu teknolojinin beraberinde getirdiği anlayışla, dönemde yaşanan olay ve krizlere karşı verilen tepkilerle ve şehirlerin gelişmişlik seviyesiyle şekillenmektedir. Sağlıklı bir ekosistem, o çevrede yaşayan tüm canlılar için büyük ölçüde önem arz etmektedir. Ancak özellikle geç endüstri dönemi sonrasında artan nüfus yoğunluğu beraberinde getirdiği yoğun konut talebiyle birlikte kentlerin orantısız büyümesi, düzensiz, plansız ve doğayla bütünleşmeyen şekillenmesi, hızlı tüketim ürünleri üzerine oluşturulan ekonomik yapılanmalar; gerek insanların yaşam biçimi üzerindeki olumsuz etkilerin oluşması gerek ekolojik açıdan sağlıklı çevrelerin yitirilmesi ve doğal kaynakların hızla tükenmesi gibi problemleri beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda daha sağlıklı çevreler oluşturulmasında temel bir unsur olan kentsel donatı elamanlarını sürdürülebilirlik kavramıyla birlikte ele almanın ve bu gerekliliklerle birlikte tasarlamanın önemli hâle geldiğini söylemek mümkündür. Bu çalışmada toplumsal yaşam alanlarında temel yaşamsal fonksiyonlarımızı destekleyen ve güçlendiren donatı elemanlarını sürdürülebilirlik bağlamında incelemek amaçlanmıştır. Bu sayede donatı elemanlarının yenilikçi ve çevre dostu bir bakış açısıyla tasarlanmasının doğaya, mekânın kimliğine, kentlilerin yaşam tarzına ve kültürel yansımasına pozitif yönde sağladığı katkılar tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Kentsel Donatı Elemanları, Sürdürülebilirlik, Kentsel konfor
|
