Tarihsel dönemlerin ve insanlığın sosyo-kültürel dönüşümünde etkili olan yerleşik düzen anlayışı, kent yaşamının biçimlenişi için de temel oluşturmaktadır. Bu çalışmada, iki farklı yaşamsal ve mekânsal yapıya sahip toplumun, birbirlerini anlama çabası içerisinde ortaya çıkan “Göğü Delen Adam” romanındaki kavrayışları analiz edilmiştir. Güney denizinde, doğal ve ilkel yaşam formunu geleneksel yapı içerisinde devam ettiren Samoa Adasının yerlileri ile Avrupalı beyaz adamın toplumsal yaşam biçimi arasındaki farklılıklar, kabile reisinin betimlemeleri ve eleştirel yorumları ile ele alınmıştır. Gezdiği kentleri yerli halkına anlatan kabile reisi, doğal ortamındaki yaşamsal içeriklerle, kentleşmenin yoğun olduğu Avrupa kentlerindeki yaşamsal içerikleri kıyaslamaktadır. Bu çalışmanın amacı; kabile reisinin kapitalist modern kentlerdeki yaşama ait betimlemelerde yer alan eleştirel bakış açısını irdelemek; bu karşıt deneyimler arasındaki gerilimleri ortaya koymaktır.. Bu bağlamda, modern kent eleştirilerin tasvirlerini anlamaya ilişkin hazırlanan kurgusal-görsel sözlük kapsamındaki analizler, birincil tartışmayı oluşturmaktadır. Bu sözlük ile geleneksel dünyanın imgelerinden oluşan taş kutu, taş sandık, giriş deliği, delikler, yarıklar, cam sandıklar vb. betimlemeleri anlamak üzerine çözümlemeler yapılmaktadır. Bu bağlamda, kapitalist kent eleşti modern kent teorileri hakkında bir arka plan vererek günümüz kentlerini anlamada ekonomik ve politik perspektifleri açığa çıkarmak ise ikincil tartışmayı oluşturmaktadır. Bu noktada çalışmada, söz konusu edebi eser ve mevcut literatür çalışmaları kapsamında metropolün bir eleştirisi olarak geliştirilen görüşlerle ilgili perspektif sunmak için içerik analizi ve karşılaştırmalı analiz yöntemleri kullanılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Kapitalist kent eleştirisi, kentsel tasvirler, Papalagi, Göğü Delen Adam, Erich Scheurmann.
|
