Ahşap, tarih öncesi dönemlerden beri yapılarda strüktür sisteminin, duvar, döşeme ve çatının bir parçası olarak kullanılan geleneksel yapı malzemelerinden birisidir. Sanayi devrimi ve sonraki dönemde kentlerin yapısal ve işlevsel olarak çok hızlı bir şekilde dönüşmüştür. Sanayileşme, kentlerin hızla büyümesine neden olmuştur. Köyden kentlere ve küçük kentlerden metropollere doğru göç; yeni üretimler ve işgücüne duyulan ihtiyacın artması ile sonuçlanmıştır. Ayrıca kentlerde ortaya çıkan farklı iş kolları da kırsal alanda yaşayan bireyler için çekici hale gelmiştir. Çalışmak için kente gelen nüfusun barınma ihtiyacını karşılayacak alanlar yetersiz kalınca önceleri kent dışında yeni yerleşme alanlarını ve sonrasında da kent içinde düşeyde yükselmeyi gerektirmiştir. Strüktürel açıdan yüksek yapılarda yetersiz kalan geleneksel ahşap, 21. Yüzyıl teknolojisi ile çağdaş ahşap yapı malzemeleri ve sistemleri geliştirilmiştir.
Hafif, yapım kolaylığına sahip, yeniden kullanılabilir ve geri dönüştürülebilir çağdaş ahşap yapı malzemeleri ile sürdürülebilir, yenilikçi ve gelişime açık çağdaş ahşap yapılar üretilmekte, bugünün sosyal ve çevresel ihtiyaçlarına ve sorunlarına çözüm olabilmektedir. Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi (YDD); ‘beşikten mezara’ süreçte yapı ve ürünlerinin olası çevresel etkilerinin değerlendirilmesinde kullanılmaktadır. YDD için geliştirilen tasarım kılavuzu, denetim listesi ve/veya yazılımlar bulunmaktadır.
Çalışmada; bu kavramlardan hareketle YDD araçlarından One Click LCA ile çağdaş ahşap yapı üretiminde sıklıkla kullanılan CLT yapı malzemesi ile üretilmiş bir yapının YDD amaçlanmıştır. Böylece hem One Click LCA yazılımı denenmiş, hem de örnek bir konut tasarımı üzerinden çağdaş ahşap yapı sisteminin olası çevresel etkileri değerlendirilmiş olacaktır. 2030 yılında gerçekleştirilmesi planlanan Sürdürülebilir kalkınma Hedefleri bağlamında, çevresel sorunların kaynağı olarak büyük bir orana yapı üretiminde süreci yönetmek ve yenilikçi çözümler üretmek adına çalışma, önem kazanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: sürdürülebilir, yaşam döngüsü değerlendirmesi, çağdaş ahşap yapı sistemleri, CLT, One Click LCA
|
