Hissedilebilir yüzeyler 1965 yılında Japonya’da mühendis Seiichi Miyake tarafından icat edilmiş ve ilk defa 1967 yılında Okoyama Görme Engelliler Okulunda kullanılmıştır. O senelerde raylı sistemleri geliştiren Japonya’da platformlar arası seviye farklılıkları konusunda uyarı için de aynı hissedilebilir yüzeyler kullanılmıştır. Bu sayede ilk defa Japonya’da kullanılan hissedilebilir yüzeyler geliştirilerek diğer ülkelere yayılmıştır. Amerika’da 1980, İngiltere’de 1983 yılında kullanılmaya başlanan hissedilebilir yüzeyler Türkiye’de 2010 yılında kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle kamusal alanlarda (bina girişleri, yaya geçitleri, yaya yolları, toplu taşıma durakları vb.) olası tehlikeleri azaltmak, görme engelli bireylerin yön algılarına referans olarak bağımsız ve güvenli hareket etmelerini sağlamak amacıyla, T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından Hissedilebilir Yüzey Çalıştayları sonucunda hissedilebilir yüzeylere yönelik tüm standartlar belirlenmiştir. “Hissedilebilir Yüzey Çalıştayı I: Ölçüler” kapsamında hissedilebilir yüzey ölçülerine dair veriler elde edilmiştir. Bu çalıştayın sonunda teknik ölçülerin belirlenmesinin yanı sıra, uygulamaya yönelik yönelim standartlarının da belirlenmesine ihtiyaç duyulmuştur. Sağa-sola dönüşlerde, 90 derece ve farklı açılarda ki ‘T’ bağlantılarda, dörtlü bağlantılarda ve eğrisel bağlantılarda uygulanması gereken ilkelerin belirlenmesi amacıyla “Hissedilebilir Yüzey Çalıştayı II: Yönelim ve Yer Seçimleri” gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada görme engellilerin bağımsız ve güvenli hareketleri için önemli olan hissedilebilir yüzeylerin doğru uygulama özellikleri ve kullanım alanları açıklanacak, yanlış uygulamalar örneklendirilerek doğru uygulamaların arttırılması için gerekli değerlendirmelerde bulunulacaktır.
Anahtar Kelimeler: Erişilebilirlik, Görme Engelli, Hissedilebilir Yüzey, Kılavuz İz, Uyarıcı Yüzey
|
