Meydanlar, kentlerin ve içinde yaşayanların geçmişlerinin ve bugünlerinin en önemli odak noktalarındandır. Kenti deneyimleyen tüm kullanıcılar için meydanlar; dinlenme, bekleme, eğlenme, yönlenme veya kendini ifade edebilme gibi birçok eylemi gerçekleştirebildikleri dinamik ortamlardır. Meydanların önemi ve kullanım hakkı tüm kullanıcı grupları için ortaktır. Bu bakımdan meydanların, kullanıcıların farklı yeterlilik, yaş, cinsiyet, engel durumları gibi algısal veya fiziksel durumlarına bakılmaksızın her birinin isteklerine ve özel durumlarına eşit şekilde cevap verebilmesi gerekmektedir. Bu gereklilik, evrensel tasarım anlayışı ile adaptasyona ve refakatçi bir bireye ihtiyaç duyulmadan olabildiğince çok sayıda kullanıcıya hitap edebilen ürün ve çevreler ile karşılanmalıdır. Evrensel tasarım kavramı, kent içindeki yapılandırılmış fiziksel çevrenin, herkes için erişilebilir olarak tasarlanması ve kişilerin fiziksel çevreye, mekanlara, ürünlere ya da hizmetlere güvenli ve konforlu şekilde erişme olanağının sağlanmasının bir ifadesidir. Çalışma, evrensel tasarım kavramı kapsamında; meydanların kullanıcılara sunmuş olduğu olanaklardan dinlenme, ulaşım ve yönlendirme işlevleri çerçevesinde ele alınmıştır. Bakırköy Cumhuriyet Meydanı, İstanbul ilinin farklı kullanıcı grupları tarafından yoğun olarak kullanılması; fiziksel ve estetik algı bakımdan yeniliğe ihtiyaç duyması gibi nedenler ile çalışma alanı olarak tercih edilmiştir. Çalışma, engellilerin yanı sıra yaşlılar, hamileler, bebek arabalı kişiler, çocuklar veya geçici engeli bulunan kent kullanıcılarını da kapsamaktadır. Çalışmada yerinde tespit yöntemi kullanılmıştır. Çalışma alanının durumunun mevcut tespiti için yerinde gözlem, ölçme ve fotoğraflama teknikleri kullanılmıştır. Meydanı oluşturan donatı ve birimler evrensel tasarım kriterleri bakımından incelenerek, yeterlilik durumları ortaya konulmuştur. Meydanlarda herkesin eşit ve güvenilir şartlarda erişip, kullanabilecekleri tasarım organizasyonu için önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Evrensel Tasarım, Meydan, Erişilebilirlik, Kapsayıcılık, Kullanıcı
|
