Bu bildiri, Çağdaş Türkiye Mimarlığı bağlamında 2000’lerden sonra gündeme gelen ve “yer söylemi” ile bağlantılı güncel pratikler çerçevesinde ele alınmıştır. Bu kapsamda Yalın Mimarlık’ın Troya ve Kapadokya Müzesi ile Zonguldak Mağaraları Ziyaretçi Merkezi projeleri, sundukları hem tasarım hem uygulama hem de söylem boyutlarıyla makalenin ilgi konusunu oluştururlar. Söz konusu projeler içinde oluştukları tasarım kararlarından, çizim ve ifade tekniklerine; sahip oldukları sözcük dağarcığından malzeme tercihine ve uygulama sürecine değin mimarlıkta maddilik, temsiliyet ve aidiyet sorununa temellenen bir yaklaşım sergilerler.
Bu tespitten hareketle, Yalın Mimarlık’ın söz konusu söylem ve pratiğini şekillendiren fiziksel ve kültürel parametrelerin neler olduğu, söylem üretiminin biçim diline nasıl yansıdığı, bu dilin birikmesiyle oluşan imge repertuvarının, aidiyet fikrini nasıl bir düşünce dizgesi ile inşa ettiği, mimarlıkta madde ve duyu etkileşimi üzerine kurulu maddesellik ve metafizik kavramlarının “yer söylemi”ni nasıl şekillendirdiği sorularına cevap aranmaktadır. Burada Yalın Mimarlık’ın yerin fiziksel parametrelerine tutunduğu, coğrafya ve onun varolan verisi ile ilişkilenen, malzeme ve topoğrafyayı sıkı sıkıya işleyen, neredeyse doğa ile yapı arasında bir arabuluculuk hali üzerine geliştirdiği bir aidiyet anlayışı olduğu savlanmaktadır.
Belirtilen kapsam ve çerçevede, anlam ve kavram üretimini belli bir eleştirel mesafe ile görüntülemek ve değerlendirmek üzere yakın okuma yöntemiyle gerçekleştirilecek olan yapı çözümlemesi ve söylem analizinin kuramsal güzergahını Antoine Picon’un “mimarlığın maddiliği” ve Juhani Pallasmaa’nın “duyular mimarlığı” kavramları oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Mimarlıkta Maddesellik ve Metafizik, Yer Söylemi, Troya Müzesi, Kapadokya Bölge Müzesi, Zonguldak Mağaraları Ziyaretçi Merkezi
|
