Günümüzde küreselleşmenin yarattığı hızlı değişimler, kentsel mekanların ve mimarinin şekillenmesinde kentsel kimlik, karakter ve kalite oluşumunda etkin olmaktadır. Kentsel kalite, kentsel mekânlarda yaşamsal ihtiyaçların karşılanması, kentsel konforun sağlanabilmesi ile orantılıdır. Aynı zamanda, kent mekânlarının doğru şekilde düzenlenmesinin yanında, kent kültürü, sosyo-ekonomik ve fiziksel durum gibi tüm yaşamsal katmanlar ile ilişkilidir. Kentlerin hızlı değişimi, bahsedilen tüm bu katmanları etkilemekte ve değiştirmektedir. Bu değişimler sonucunda yaşanılan sorunların ve kent yapısındaki bozulmaların önlenmesinde, kentsel bütünlüğün ve kimliğin sürdürülmesinde, değişim ve gelişimin yönlendirilmesinde, farklı kentsel tasarım yaklaşımları ve tasarım kontrolleri gereklilik olmaya başlamıştır. Bir tasarım kontrol aracı olan kentsel tasarım rehberleri, uygulanacakları mekanların farklı tasarım ihtiyaçlarına, sorunlarına, gerekliliklerine göre kendilerine özgü tasarım ölçütleri sunarlar. Rehber kullanımı ile, kentsel mekan algısı yanında, bina ölçeğinde de mekânsal algı sağlanabilmekte, mekânsal gelişim yönlendirilerek kentsel kalite için gerekli koşullar yaratılabilmektedir. Çalışmanın amacı, kentsel kalitenin sağlanması, geliştirilmesi için kentsel tasarım rehber kullanımının önemini ve etkilerini ortaya koymaktır. Bu kapsamda, kentlerin yaşadığı küresel değişimlerin yarattığı negatif etkileri azaltmak için ve kentsel mekânlardaki yaşamsal ve mekansal kalite yoksunluğu gibi sorunların çözümü için kentsel tasarım rehber kullanımının gerekliliği gösterilecektir. Buna bağlı olarak, dünyadaki farklı kentler için hazırlanmış olan ve uygulanan örnek rehberler, özellikleri ve kullanımları açısından incelenecektir. Kentsel sorunlara nasıl çözüm sundukları ve kentsel ve mekansal kaliteyi nasıl geliştirip, sürdürdükleri ortaya konacaktır. NOT: Bu çalışma ilk sırada yer alan yazarın yıldız teknik üniversitesinde yaptığı doktora tezinden üretilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kentsel mekan, Kentsel kalite, Kentsel tasarım kontrolleri, Kentsel tasarım rehberleri
|
