Türkiye’de mimarlık eğitiminin ilk senesi ve/veya ilk döneminde verilen temel tasarım eğitiminin en temel amaçlarından biri, yeni başlayan öğrencilerin üç boyut algısını; iki boyut ve üç boyut arasındaki ilişkiyi kurma becerilerini geliştirmektir. Mekan, biçim, işlev arasındaki ilişkiyi üç boyutlu biçimler ile çözümlemeye çalışmak adına verilebilecek tasarım problemleri çeşitlilik gösterebilir. Bu çalışma; düzgün polihedronlar (düzgün çok yüzlüler) ile birleştirilmiş bir tasarım probleminin; öğrencilerin üç boyutlu algılama biçimlerine etkisini araştırmaktadır. Tasarım problemi içerisinde düzgün polihedronların yer almasının en temel sebebi uzayın paketlenmesini mümkün kılmaları yani sonsuza kadar boşluksuz paketlenebilmeleri ve birbirleri ile kurdukları ilişkidir. Böylelikle mekânsal oluşumlarda da kendileri ve birbirleri ile paketlenme olasılıkları birçok tasarım alternatifi sunmaktadır. Bu bağlamda; bir grup öğrenci ile iki farklı yöntem ve tasarım problemi polihedronlar ile ilişkili olarak çalışılmıştır. 1. grup; dilimleme ve döndürme/birbirinin üzerine dönerek kapanma yöntemi ile bir polihedronu ele almış ve çocuk oyun alanı tasarlamıştır. 2. grup ise parçalama ve birleştirme yöntemi kullanarak bir polihedronun yapısı ile oynamış ve ünite tasarımı gerçekleştirmiştir. Yapılan çalışmaların ortak özelliği seçilen polihedronların değişikliğe uğraması ile birlikte bir tasarım probleminin çözülmeye çalışılmasıdır. Verilen problemlerin öğrencilerin üç boyutlu algılama biçimine katkı sunması, üç boyutlu düzgün çok yüzlülerin içerisinde yer alan diğer polihedronların keşfedilmesinin sağlanması ve yönteme bağlı olarak bu parçaların yeniden birleştirilmesi ile yeni bir üç boyutlu düzen oluşturmaları amaçlanmış ve değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sonucunda polihedronlar, birbirleriyle ilişkileri ve polihedrondan yola çıkarak yeniden bir üç boyutlu düzen kurgulama yönteminin üç boyutlu algılama biçimine katkısı ortaya konmuştur.
Anahtar Kelimeler: Polihedron, Temel Tasarım, Üç Boyut Algısı
|
