İnsanın varoluşundan itibaren fiziksel bir ihtiyacı olan her türlü etkenden korunma ihtiyacı, ayakkabının da ortaya çıkmasında temel sebep olmuştur. Zaman içerisinde toplumların gelişmesi ve teknolojinin ilerlemesi ile insan ihtiyaçları da korunmanın ötesine geçmiştir. Sanayileşmenin başlamasıyla birlikte seri üretim sağlanmış, ayakkabı pazarının büyümesiyle de ulusal ve uluslararası rekabette üstünlük sağlamak için tasarım, üretim sürecinin olmazsa olmaz bir parçası haline gelmiştir. Günümüz koşullarında ayakkabı tasarım ve üretimi estetik kaygıların yanı sıra ergonomik özellikler taşıyan ve sürdürülebilirliğe katkı sağlayan bir süreçten geçmeye başlamıştır. Özellikle XX. yüzyıl sonrasındaki sanat akımlarının etkisiyle moda alanında olduğu gibi ayakkabı tasarımlarında da estetik duygulara hitap edebilen mimari yapılar ve yapılardaki süsleme detayları esinlenmede kaynak olmuştur. Bu tasarımlarda fütüristik sanatın etkisiyle çoğunlukla bina ve köprülerin fiziksel özelliklerinden kurgulanan ayak giysileri üretilmiştir. Ancak Türkiye’de ayakkabı sektörünün tasarım aşamasında yaşanan eksiklikler, Türk mimarisi ve süslemeleriyle ayakkabının aynı potada buluşmasının önüne geçmiştir. Bu nedenle özellikle Anadolu’ya özgü mimari öge ve özelliklerin ayakkabı tasarımlarında yer alması önem arz etmektedir. Bu doğrultuda çalışmada mimari ile ayakkabı disiplinlerini bir araya getirerek günümüz trendlerine uygun tasarımlar yapmak ve sektöre de örnek olmak amaçlanmıştır. Bu kapsamda Safranbolu’da bulunan ve XVI. yüzyıl sonrasında yapılan çeşmelerde bulunan lotus motifi tasarımı yapılan kadın botlarında tasarım kaynağını oluşturmuştur. Araştırmanın evrenini Safranbolu’da bulunan çeşmeler, örneklemini ise XVI. yüzyıl sonrası ile tarihlendirilen altı adet çeşme ve 10 adet lotus motifi oluşturmaktadır. Belirlenen lotus motifleri tasarım ilkeleri açısından ele alınarak kadın bot tasarımları yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Ayakkabı, Ayakkabı Tasarımı, Tasarım, Mimari Süsleme
|
