“Zaman”, nitel ve nicel yorumlanışı ile felsefe, fizik, iktisat gibi çeşitli alanların farklı farklı yönleri ile kabul ettiği bir kavram veya terim olagelmiştir. Benzer şekilde, mimarlık alanında zamanı düşünmek ve yorumlamak da birden fazla yol ile mümkün olabilmektedir. Onu; disiplinler arası bir kesişimden mimarlığa bakabilmeyi sağlayan ve böylelikle tarihsel dönüşümlerini, bugününü ve geleceğini düşünebilmeyi olanaklı kılan bir aracı olarak görmek de bu yollardan biridir. Bildiri bu eksende, zamanın; çalışma zamanı / çalışma dışı zaman / serbest zaman / boş zaman şeklinde sorunsallaştırılabilmiş yönünün mimarlık ile kurduğu bağa odaklanmaktadır. Söz konusu bağın iki taraflı olduğunu söylemek mümkündür. Bir tarafı ile, dile getirilen zamansal anlayış ve ayrımların nasıl mimarlığın konusu edildiğini örneklemeye ve yorumlamaya sevk etmektedir. Diğer tarafıyla ise, doğrudan mimarlık pratiğini ilgilendiren süreçleri zamanın bu yönlü değerlendirilişi üzerinden görebilecek yorumlayıcı bir çabayı gerektirmektedir. Bu iki taraflılık, mimarlığın hem geniş bir düşün ve üretim alanı olarak hem de mesleki uzmanlığa bağlı bir disiplin olarak süregelişini kesiştirmektedir. Bu açıdan, teorik ve pratiğe dair içeriklerin bir arada yer bulduğu ortak bir zemin olarak, meslek odası yayınlarına ait bir açık arşiv literatür taraması çalışmaya katılmakta ve 1963-1983 zaman dilimine ilişkin örnekler ile sunulmaktadır. Seçilen zaman dilimi, Türkiye sosyoekonomik politikasının dönüşüm aşamaları içinde kendine özgü nitelikleri ile bir dönemi de tanımladığı için, konuyu güncel üretim tarzına ilişkin post-endüstriyel paradigma değişimleri ile karşılaştırabilmeye ve mimarlık–pratik–zaman bağının bugününü bu değişim ile düşünmeye de olanak sağlamaktadır. (Sürdürülmekte olan doktora çalışmasına ilişkin bir bölümden, tez danışmanının onayı ile tek yazarlı sunulmaktadır.)
Anahtar Kelimeler: Zaman, Zamansal ayrım, Mimarlık, Mesleki pratik
|
