Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler, tasarımla bütünleşerek her alanda olduğu gibi çevre ile olan ilişkimizi de etkilemekte, değiştirmektedir. Bu değişim kendini en çok mimari ve kentsel tasarım alanında göstermektedir ve en etkin şekilde kullanıldığı alanlardan biri etkileşimli yapı arayüzü tasarımı olmaktadır. Etkileşimli tasarımlar, kullanıcıları tarafından değiştirilebilir, tepki verebilir, sıcaklık, ses gibi çevresel koşullardan etkilenerek değişebilir bir yapıya sahiptir. Kentsel mekanda gerçekleşen anlık değişimlere adapte olabilen etkileşimli sistemlerin yapı arayüzlerinde kullanımı ile, kent kullanıcısı fiziksel olarak şekillenmiş olan kent mekanını, sanal ortamlar yaratarak ikinci defa şekillendirebilmekte, değiştirebilmektedir. Böylelikle, kamusal alanda gerçekleşen etkinlikler çeşitlenmekte, yeni kullanımlar, yeni kullanıcılar ve yeni mekansal tanımlamalar oluşmakta, insanlar ve fiziksel çevre arasında farklı bir iletişim ve ifade ortamı yaratılmaktadır. Bundan dolayı, etkileşimli tasarımın yapı-arayüz-insan ilişkisi içinde irdelenmesi önem kazanmaktadır. Bu çalışmada amaç, etkileşimli yapı arayüzlerinin, kamusal alanların biçimlenmesi, kullanımı ve kullanıcıları üzerindeki etkisinin belirlenmesi ve bu etkinin etkileşimli tasarımların hangi özelliğine bağlı olarak değiştiğinin ortaya konmasıdır. Sonuç olarak bu çalışma kapsamında, karşılaştırmalı analiz yöntemi ile, farklı kamusal alanlarda bulunan ve farklı özelliklerdeki etkileşimli yapı arayüzü tasarımları, kamusal alandaki etkilerine göre incelenecektir. Bu etkileri belirleyen özellikler tespit edilerek, etkileşimli yapı arayüzlerinin kamusal alanda sundukları iletişim ve etkileşim olanakları ve kamusal alan kullanımını ne yönde arttırdığı ortaya konmaya çalışılacaktır. Buna bağlı olarak, kamusal alanların, kaliteli kullanımının sağlanması, arttırılması ve sürdürülmesi için gerekli etkileşimli arayüz tasarım ölçütleri belirlenecektir. Not: Bu çalışma ilk sırada yer alan yazarın yüksek lisans tezinden üretilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Etkileşimli tasarım, yapı arayüzü, etkileşimli yapı arayüz tasarımı, kamusal alan, kamusal alanda etkileşimli tasarım.
|
