Yaşamımızın her alanında yer alan su, mimari mekanda da çeşitli görevler alarak, mekanı şekillendiren, kuran, anlamlandıran, kullanıcıyı sarıp sarmalayan bir yapıdadır. Su geçmişten günümüze çeşitli biçimlerde ve farklı yapı gruplarında görevler almıştır. Su ile örgütlenen mekanlarda, su öğesinin farklı kullanımlarıyla; mekanda dinlendirici, rehabilite edici, eğitici, iklimsel konfor sağlayan, dolaşım düzenleyen pek çok rol üstlendiği gözlemlenmektedir. Bunun yanı sıra noktasal, çizgisel, düzlemsel ya da hacimsel kullanımları; durgun ve hareketli tasarımlarıyla da geniş bir kullanım yelpazesine sahiptir. Suyun etrafında ve suyla kurgulanan mekanlar olarak nitelendirilen su-mekanlar, yarattıkları atmosfer ve mekan niteliği açısından değerli bulunmuştur. Su ile yaşatılan mekanların bellekte daha kalıcı oluşu, duyularımıza hitap ederek hafızamızda yer bulması, su-mekanı ve bellek ilişkisini akla getirmiştir. Suya yüklenen fonksiyonlar ve su- mekan iş birliği suyun mekan belleğindeki yerini belirlemektedir. Belleğin yapısı analiz edildiğinde, mekânsal bellekte yer eden su-mekanlar açığa çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı da su- mekanının uzun süreli bellekte nasıl yer ettiğini kavramak, belleğin hangi aşamalarından geçtiğini ve mekânsal bellek kodlarını nasıl oluşturduğunu anlamak üzerinedir. Su-mekanın duyumu, algılanması, sırasıyla kısa ve uzun süreli bellekte yer etmesi, episodik belleğimizde mekan ve zaman kodlarıyla eşleşip zihnimizde yaşayan bir mekana dönüşme serüvenini paylaşmak amaçlanmaktadır. Çalışma kapsamında belleğin yapısı ve mekânsal belleğin işleyişi, su-mekanın üstlendiği rollerden bahsedilecektir. Mevcut literatürde su elemanın mimaride kullanımı üzerine çalışmalar mevcut olup, mekânsal bellekle ilişkilenen bir literatüre rastlanmamıştır. Çalışma neticesinde su-mekanları kalıcı belleğe taşıyan niteliklerin ortaya çıkarılıp, gelecek su-mekan tasarımlarına altlık oluşturması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Bellek, Mekânsal Bellek, Su-Mekan
|
