Tatil, dinlenme, kısa süreli gezilerde kullanma gibi belirli bir zaman aralığında kullanılan konutlar ikinci konut olarak tanımlanmaktadır (Keleş, 1998). Türkiye’de ikinci konutlara olan talep sadece yurtiçinden olmamakta Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayanlar tarafından da talep görmektedir. Son yıllarda artan uluslararası göç, yabancıların konut edinimine ilişkin yasal düzenlemenin 2012’de değişmesi, 2018 yılında konut satışı ile elde edilen vatandaşlık işlemi için talep edilen tutarın 1 milyon dolardan 250 bin dolara indirilmesi gibi etmenlerin birleşmesi ile Türkiye’de konut pazarına büyük bir yabancı talebi olmuştur. Yabancıların Türkiye’de konut alma talebinin yoğunlaştığı şehirlerde konut fiyatlarının yükseldiği gözlemlenmektedir. Türkiye’de son yıllarda yaşanan ekonomik kriz sonrasında enflasyon oranları artmaya başlamış ve bu durum konut fiyatlarının artışındaki temel etmenlerden biri olmuştur. Artan inşaat maliyetleri, birikimlerini konut satın alarak korumak isteyen vatandaşların eğilimi ve yabancıların artan talebinin yol açtığı fiyat baskısı, sınırlı konut stokunda önemli fiyat artışlarına neden olmuştur. Bu eğilim konut piyasasına erişimi sınırlı olan halk tabakaları açısından konut krizini daha da arttıran bir yapı olarak kendi göstermektedir. Bu çalışmada Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve Endeksa’nın sağladığı veriler kullanılarak konut piyasasındaki değişimler araştırılacaktır. TUİK’in yayınladığı verilere göre 2013’ten 2022 Haziran ayına kadar olan zaman diliminde Türkiye'de yabancılara yapılan konut satışında oran açısından ilk sırada olan şehir Antalya'dır. Antalya aynı zamanda Türkiye’de yabancı turistlerin en çok ziyaret ettiği ildir. Dolayısıyla yabancıların sıklıkla ziyaret ettiği bir yerleşme olan Antalya’nın mekânsal organizasyonu yabancıların konut satın almalarından bağımsız olarak da mekanı şekillendirmektedir. Antalya’nın yabancılarla olan yoğun ilişkisi, 2021 yılında kentte satılan konutların %18,5’inin yabancılar tarafından satın alınmasıyla yeni bir aşamaya geçmiştir. Bu çalışmada, yabancılara yapılan konut satışının Antalya konut piyasası üzerindeki etkisi incelenecektir. Böylece yüksek enflasyon oranlarının olduğu bir ülkede ve yabancı turistlerin sıklıkla ziyaret ettiği kentte, yabancılara konut satışı nedeniyle konut piyasasında yaşanan değişimleri ortaya koyarak çalışma literatüre katkı sağlanacaktır.
Anahtar Kelimeler: Konut Politikaları, Erişilebilir Konut, Yabancılara Yapılan Konut Satışı
|