Hamam yapıları, antik devirden beri yıkanma fonksiyonunun yanı sıra sosyal yaşamdaki yeriyle de toplum hayatında ve mimarlık tarihinde önemli yer tutmuşlardır. Roma ve Bizans hamamları, Antik Yunan hamamlarına benzer şekilde tedavi amaçlı kullanılmışlar ve yıkanma eylemi dışında spor, eğlence merkezi işlevi görerek sosyal doku içinde önemli bir noktada konumlanmışlardır. Roma hamam kültürü Anadolu’da ve Osmanlı döneminde de etkisini sürdürmüş, mekânsal çeşitlenmeler artarak inşa faaliyetleri yoğun bir şekilde devam etmiştir.
Yalova İli Termal Kaplıcalarının bulunduğu alanda ilk hamamların yaklaşık 1600 sene önce Bizans İmparatoru Constantinus (312-337) tarafından yaptırılmış olduğu, daha sonra çeşitli Bizans İmparatorları tarafından birçok tesis yaptırılmış olduğuna dair veriler bulunmaktadır. Bu çalışma kapsamında da Bizans döneminde inşa edilen ve zamanla harap olan, Osmanlı döneminde temel kalıntıları üzerine yeniden inşa edilen Yalova İli Termal İlçesi’nde yer alan Kurşunlu Hamamı’nın tarihsel değişim süreci ana hatlarıyla incelenmiştir. Temsil ettiği dönemlerle ilgili önemli bir belge niteliğinde olan Kurşunlu Hamamı’nın mevcut durumun saptanması büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda yapının tarihsel süreçteki değişimi, hamam tipolojilerindeki yeri, mekânsal kurgusu ve mimari özellikleri irdelenmiş ve mevcut durum tespitlerinden yararlanılarak koruma sorunları saptanmıştır. Elde edilen veriler ışığında yapı ve çevre verileri ile uyumlu fiziksel müdahale önerileri belirlenmiş, sürdürülebilir korunmasını sağlayacak restorasyon projesi hazırlanmış ve koruma önerileri sunulmuştur.Bu bildiri, YTÜ Mimarlık ABD, Rölöve-Restorasyon Yüksek Lisans Programında hazırlanan tez çalışmasından üretilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Termal, Hamam, Kurşunlu Hamam, Roma Hamamı, Dağ Hamamı
|
