Tarihi yapýlara yapýlan her müdahalenin, korunmasý gereken kültür varlýðý deðerleri açýsýndan önemi vardýr. Çaðdaþ koruma ilkeleri, müdahaleler hakkýnda genel bir çerçeve çiziyor olsa da her müdahaleye kendine özgü yaklaþýlmasý ve ona göre deðerlendirilmesi gerekmektedir. Literatür taramasý sonucunda, tarihi yapýlara eklenen bilgilendirme levhalarýnýn daha önce böyle bir yaklaþýmla ele alýnmadýðý görülmektedir. Bu çalýþma, tarihi yapýlara yapýlan bir sunum müdahalesi olan bilgilendirme levhasý eklerinin koruma kriterlerine uygunluðunun deðerlendirilmesini ve ileride yapýlacak benzer müdahalelere özgü bazý ilkeler ortaya koymayý amaçlamaktadýr. Bu amaçla, Samsun’un Ýlkadým ilçesinde yer alan tarihi kent merkezindeki Büyük Cami, Kuyumcular (Kale Ýçi) Cami, Seyyid Kutbiddin Cami ve Yalý Cami’ne eklenmiþ bilgilendirme levhalarý koruma ilkelerine uygunluðu açýsýndan incelenmektedir. Çalýþmada saha çalýþmasý, literatür taramasý ve tarihi araþtýrma yapýlmakta, ayrýca ek müdahalesi ile ilgili koruma kriterleri; uyumluluk, minimum müdahale, geri alýnabilirlik, doðru bilgiyi içerme saptanmaktadýr. Geliþtirilen sistematik deðerlendirme yöntemine göre, belirlenen kriterler ýþýðýnda incelenen levha ekleri hazýrlanan yardýmcý tablo aracýlýðýyla deðerlendirilmektedir. Elde edilen bulgular ve deðerlendirmeler neticesinde bilgilendirme levhasý eklerine özgü bazý müdahale ilkeleri ortaya konmaktadýr. Bu ilkeler: yapýya uyumlu malzeme ve renkler tercih etmek, eðer levhanýn uygulandýðý cephe özgünse levhayý yapýya doðrudan temas etmeyecek biçimde sergilemek, levhaya yalnýzca güvenilir belgeye dayalý bilgileri yazmak, bilgiyi levhaya doðru aktarmak, yapýlarýn bütün adlarýný levhaya yazmak, ayný yapýya ait levhalarýn içeriklerinin ayný bilgiyi tekrar etmemesini saðlamak, gerekli deðilse ikinci levhayý koymamak ve yazým yanlýþlarýndan kaçýnmaktýr. Ayrýca levha hazýrlama konusunda gerek görsel açýdan gerekse içerik yönünden belli bir yaklaþým belirlemek ve tüm tarihi yapýlara tutarlý bir þekilde bunu uygulamak yerinde olacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Tarihi Cami, Bilgilendirme Levhasý, Ek, Müdahale, Koruma
|
