Avrupa’da 19. yy.’da baþlayan ve tüm dünyada yaygýn bir þekilde etki oluþturan endüstrileþme akýmý birçok meslek alanýnda olduðu gibi mimarlýk disiplinini de etkilemiþtir. Endüstrileþmenin getirdiði yeni kurallar tüm dünya tarafýndan bir anlamda kabul edilmiþ ve bu kurallara adapte olunmasý kaçýnýlmaz olmuþtur. Bu baðlamda mimarlýk mesleði insanoðlunun varoluþundan beri geçirdiði her evrime uyum saðladýðý gibi endüstrileþmeye de uyum saðlamayý baþarmýþtýr. Endüstrileþme ve buna baðlý olarak geliþen teknolojiler hýz ve yüksek verim anlayýþý ile tezahür etmiþtir. Teknolojik geliþmelerin endüstri çaðýný baþlattýðý da söylenilebilir. Hýzlý nüfus artýþýna baðlý olarak tüketimin aþýrý artmasý ve tüketim alýþkanlýklarýndaki deðiþiklikler de mimarlýk sektörünü endüstrileþmek zorunda býrakmýþtýr. Böylelikle endüstrileþen mimarlýk sektörü ortaya koyduklarý ürünler ile sanatsal yönünü bir kenara býrakmýþ, iþlevsel bir alana sýkýþmýþtýr. Kýsa zamanda üretilmiþ büyük bloklu konutlar birçok iþçinin barýnmasýna yardýmcý olmuþtur fakat þehirlerde kimliksiz birçok blok oluþmasýna sebebiyet vermiþtir. Sonuç olarak mimarlýk anlayýþý teoride ve uygulamada sert bir biçimde deðiþime uðramýþtýr. Zaman, hýz, düþük maliyet ve yüksek verim endüstri çaðanýn temel parametreleri olarak hayata geçmiþtir. Her ne kadar endüstrileþme ve geliþen teknolojilerin yapým teknolojileri anlamýnda inþaat sektörüne çok büyük katkýlarý olmuþ olsa da, estetik kaygýlarýn tamamen göz ardý edildiði projelerin uygulamaya geçmesi, mimarlýk kuramcýlarý ve diðer araþtýrmacý ve akademisyenler tarafýndan çokça eleþtirilmiþ ve eleþtirilmektedir. Mimarlar hýzlý ve fabrikasyon üretime adapte olarak fonksiyonelliði temel çýkýþ noktasý olarak seçmek zorunda kalmýþ ve bu sebepten bazý mimarlar mimarlýk mesleðini býrakmak ve farklý alanlara yönelmek zorunda kalmýþlardýr. Buna raðmen endüstrileþmenin sosyal-kültürel ve toplumsal birçok yýkýcý etkileri olduðu kadar yapýcý ve heyecan verici etkileri de olmuþtur. Geliþen teknoloji ile gelen yapý bilgi sistemleri vb. unsurlar birçok anlamda mimarlýk meslek uygulamalarýnda yardýmcý olmuþtur. Bu çalýþmada endüstrileþme ve geliþen teknolojinin mimarlýða etkileri ortaya konulmaya çalýþýlacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Endüstrileþme, Teknoloji, Mimarlýk
|
