Hissedilebilir yüzeyler 1965 yýlýnda Japonya’da mühendis Seiichi Miyake tarafýndan icat edilmiþ ve ilk defa 1967 yýlýnda Okoyama Görme Engelliler Okulunda kullanýlmýþtýr. O senelerde raylý sistemleri geliþtiren Japonya’da platformlar arasý seviye farklýlýklarý konusunda uyarý için de ayný hissedilebilir yüzeyler kullanýlmýþtýr. Bu sayede ilk defa Japonya’da kullanýlan hissedilebilir yüzeyler geliþtirilerek diðer ülkelere yayýlmýþtýr. Amerika’da 1980, Ýngiltere’de 1983 yýlýnda kullanýlmaya baþlanan hissedilebilir yüzeyler Türkiye’de 2010 yýlýnda kullanýlmaya baþlanmýþtýr. Özellikle kamusal alanlarda (bina giriþleri, yaya geçitleri, yaya yollarý, toplu taþýma duraklarý vb.) olasý tehlikeleri azaltmak, görme engelli bireylerin yön algýlarýna referans olarak baðýmsýz ve güvenli hareket etmelerini saðlamak amacýyla, T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlýðý Özürlü ve Yaþlý Hizmetleri Genel Müdürlüðü tarafýndan Hissedilebilir Yüzey Çalýþtaylarý sonucunda hissedilebilir yüzeylere yönelik tüm standartlar belirlenmiþtir. “Hissedilebilir Yüzey Çalýþtayý I: Ölçüler” kapsamýnda hissedilebilir yüzey ölçülerine dair veriler elde edilmiþtir. Bu çalýþtayýn sonunda teknik ölçülerin belirlenmesinin yaný sýra, uygulamaya yönelik yönelim standartlarýnýn da belirlenmesine ihtiyaç duyulmuþtur. Saða-sola dönüþlerde, 90 derece ve farklý açýlarda ki ‘T’ baðlantýlarda, dörtlü baðlantýlarda ve eðrisel baðlantýlarda uygulanmasý gereken ilkelerin belirlenmesi amacýyla “Hissedilebilir Yüzey Çalýþtayý II: Yönelim ve Yer Seçimleri” gerçekleþtirilmiþtir. Bu çalýþmada görme engellilerin baðýmsýz ve güvenli hareketleri için önemli olan hissedilebilir yüzeylerin doðru uygulama özellikleri ve kullaným alanlarý açýklanacak, yanlýþ uygulamalar örneklendirilerek doðru uygulamalarýn arttýrýlmasý için gerekli deðerlendirmelerde bulunulacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Eriþilebilirlik, Görme Engelli, Hissedilebilir Yüzey, Kýlavuz Ýz, Uyarýcý Yüzey
|
