Öz: Otomobillerde aðýrlýk/dayaným avantajlarýndan dolayý yüzlerce sac metal parça kullanýldýðýndan sac metal formlama iþlemleri otomotiv sektörü için vazgeçilmez bir üretim prosesidir. Özellikle otomotiv sektörü gibi seri üretim yapýlan ve büyük parçalara sahip bir sektörde deðiþikliklerin hýzlý bir þekilde gerçekleþtirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, kalýp yüzeylerinin tasarýmlarý ve üretim prosesleri geliþtirildikten sonra, ilgili parça geometrisi hedef toleranslara ulaþacak þekilde imalat sürecine entegre edilmelidir. Proses tasarýmý, sac metal þekillendirme yöntemleri açýsýndan oldukça kritik bir adýmdýr. Sac açýným geometrisinin belirlenmesi proses tasarýmý açýsýndan oldukça önemlidir. Söz konusu çalýþma kapsamýnda, otomobillerde kullanýlan ve geometrileri sebebiyle þekillendirilebilirlik faaliyetleri sýrasýnda büyük teknik zorluklar ortaya koyan kaput altý destek sacý iþ parçasýnýn alüminyum alaþýmý esaslý malzeme kullanýlarak imal edilmesi amaçlanmýþtýr. Bu doðrultuda, hafifleþtirilmiþ, geliþmiþ fiziksel ve mekanik özelliklere sahip bir iþ parçasýnýn ortaya konulmasý saðlanmýþtýr. Çalýþma konusu olan iþ parçasýnýn genel yapýsý dikkate alýndýðýnda; birbirinden baðýmsýz 23 adet kulaðý olmasý ve iþ parçasý geometrisinde bulunan büyük kesit farklýlýklarý sebebiyle geri esneme ve formlama konusunda teknik zorluklar ortaya çýkmaktadýr. Tüm bunlar dikkate alýnarak, otomobillerde kullanýlan sac iþ parçasýnýn optimum özelliklerde elde edilmesini saðlayacak parametrelerin belirlenmesi amacýyla araþtýrma ve geliþtirme çalýþmalarý gerçekleþtirilmiþtir. Söz konusu çalýþmanýn gerçekleþtirilmesi sýrasýnda sýrasýyla, ön fizibilite ve etüt çalýþmalarý, tasarým, metot ve simülasyon çalýþmalarý, kalýp tasarým ve imalat çalýþmalarý, malzeme seçimi, pilot üretim faaliyetleri, saha uygulamalarý ve performans testleri gerçekleþtirilmiþtir. Ayrýca, sanal simüle ortamda sayýsal simülasyon destekli yazýlýmlardan faydalanýlarak, ilgili iþ parçasýnýn geri esneme oranlarýnýn ve incelme davranýþýnýn prototip üretim öncesinde doðrulanmasý saðlanmýþtýr. Üretim parametreleri de dikkate alýnarak düþük maliyetli yenilikçi çözüm önerileri geliþtirilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Sac Metal Þekillendirme, Plastik Deformasyon, Geri Esneme, Yenilikçi ve Özgün Proses, Kalýp Tasarýmý.
Anahtar Kelimeler: Sac Metal Þekillendirme, Plastik Deformasyon, Geri Esneme, Yenilikçi ve Özgün Proses, Kalýp Tasarýmý.
|