Tarihsel dönemlerin ve insanlýðýn sosyo-kültürel dönüþümünde etkili olan yerleþik düzen anlayýþý, kent yaþamýnýn biçimleniþi için de temel oluþturmaktadýr. Bu çalýþmada, iki farklý yaþamsal ve mekânsal yapýya sahip toplumun, birbirlerini anlama çabasý içerisinde ortaya çýkan “Göðü Delen Adam” romanýndaki kavrayýþlarý analiz edilmiþtir. Güney denizinde, doðal ve ilkel yaþam formunu geleneksel yapý içerisinde devam ettiren Samoa Adasýnýn yerlileri ile Avrupalý beyaz adamýn toplumsal yaþam biçimi arasýndaki farklýlýklar, kabile reisinin betimlemeleri ve eleþtirel yorumlarý ile ele alýnmýþtýr. Gezdiði kentleri yerli halkýna anlatan kabile reisi, doðal ortamýndaki yaþamsal içeriklerle, kentleþmenin yoðun olduðu Avrupa kentlerindeki yaþamsal içerikleri kýyaslamaktadýr. Bu çalýþmanýn amacý; kabile reisinin kapitalist modern kentlerdeki yaþama ait betimlemelerde yer alan eleþtirel bakýþ açýsýný irdelemek; bu karþýt deneyimler arasýndaki gerilimleri ortaya koymaktýr.. Bu baðlamda, modern kent eleþtirilerin tasvirlerini anlamaya iliþkin hazýrlanan kurgusal-görsel sözlük kapsamýndaki analizler, birincil tartýþmayý oluþturmaktadýr. Bu sözlük ile geleneksel dünyanýn imgelerinden oluþan taþ kutu, taþ sandýk, giriþ deliði, delikler, yarýklar, cam sandýklar vb. betimlemeleri anlamak üzerine çözümlemeler yapýlmaktadýr. Bu baðlamda, kapitalist kent eleþti modern kent teorileri hakkýnda bir arka plan vererek günümüz kentlerini anlamada ekonomik ve politik perspektifleri açýða çýkarmak ise ikincil tartýþmayý oluþturmaktadýr. Bu noktada çalýþmada, söz konusu edebi eser ve mevcut literatür çalýþmalarý kapsamýnda metropolün bir eleþtirisi olarak geliþtirilen görüþlerle ilgili perspektif sunmak için içerik analizi ve karþýlaþtýrmalý analiz yöntemleri kullanýlmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Kapitalist kent eleþtirisi, kentsel tasvirler, Papalagi, Göðü Delen Adam, Erich Scheurmann.
|
