Dünya kenti Ýstanbul’un Fatih ilçesi olarak bilinen Ýstanbul Tarihi Yarýmada geçmiþten günümüze Roma Ýmparatorluðu, Bizans Ýmparatorluðu ve Osmanlý Ýmparatorluðu’na baþkentlik yapmýþ bir antik kenttir. Bu bildiride Ýstanbul Tarihi Yarýmada’nýn güney ucunda, þehri çevreleyen surlarýn batý sýnýrýnda yer alan Yedikule Mahallesi’nin tarihi ve kültürel incelemesi yapýlmýþtýr. Ýstanbul Tarihi Yarýmada ve Yedikule Mahallesi’nin tarihsel geliþim süreci ve tarihi dönemlerde kendini gösteren mimari özellikler açýklanmýþtýr. Kara ve deniz surlarý Yedikule Mahallesi’nde birleþmektedir. Roma, Bizans ve Osmanlý dönemlerinde þehrin ana aksýný oluþturan Mese, diðer adýyla Divan yolu burada Porta Aurea yani þehir kapýsý ile son bulmaktaydý. Önemli dini yapýlar, savunma yapýlarý, endüstri mirasý yapýlar ve geleneksel ruhunu koruyan konut yapýlarý mahallenin tarihi kimliðini yansýtan bütünü oluþturmaktadýr. Yedikule Hisarý, Yedikule Gazhanesi, Ýmrahor Cami, Hacý Evhaddin Cami, Aya Konstantinos Rum Ortodoks Kilisesi gibi bölge dokusunda önemli yere sahip yapýlar hakkýnda bilgi verilmiþtir. Yedikule Mahallesi’nde farklý etnik köken, din ve kültüre sahip insanlar bir arada yaþamaktadýr. Bu durum mimariyi ve yapý türlerini de etkilemiþtir. Farklý mimari tarzdaki konutlar bir arada yer almaktadýr. Bildiride Yedikule bölgesinin fiziksel dokusu incelenmiþtir. Bölgede yer alan tarihi yapýlar fotoðraflanmýþ ve cephe çizimleri oluþturulmuþtur(2018). Bazý tarihi yapýlarýn tescilli olduðu bazýlarýnýn ise henüz tescilinin yapýlmadýðý belirlenmiþtir. Bu incelemeler sonucunda bir deðerlendirme yapýlmýþtýr. Kültürel deðerlerin geleceðe aktarýlmasýnda konutlarýn önemli bir yaþama perspektif sunduðu gözlenmiþtir. (Bu çalýþma 1. sýradaki yazarýn “Ýstanbul Tarihi Yarýmada/Yedikule Mahallesi’nde Geleneksel Sivil Mimarinin Kültürel Açýdan Deðerlendirilmesi” tezinden üretilmiþtir.)
Anahtar Kelimeler: Ýstanbul Tarihi Yarýmada, Yedikule, Tarihi doku, Sivil mimari, Konut
|
