: Günümüzde artan kentleþmeyle birlikte yoðunlaþan yapýlaþma, birçok açýdan kentlinin yaþama þeklini ve davranýþlarýný etkileyen ayný zamanda kentliyi yaþadýðý yere ve çevreye yabancýlaþtýran bir sorun olarak karþýmýza çýkmaktadýr. Kentliyi kentliden uzaklaþtýran bu sorun, yalnýzlýðýn bir nedeni, yapay çevrenin ise bir sonucu olarak deðerlendirilmektedir. Bu noktada kentlinin yaþam alaný olan konut, sayýsal aðýrlýðýyla birlikte kent dokusu üzerinde söz sahibi olan bu yüzden kentleþmeden doðrudan etkilenen, kent ile baðlantýlý kritik bir mesele olarak düþünülmektedir. Dolayýsýyla hem kullanýcý hayatýnda hem de kent üzerinde bir iyileþtirme adýmý olarak konut ve konut çevresinde bir düzenleme ön gören bu çalýþmanýn özü, zayýflayan kullanýcý-konut-çevre iliþkisine odaklanmakta, çevre kavramýný ise hem fiziksel hem de sosyal temellerle tartýþmaktadýr. Fiziksel mekaný ve sosyal deðerleri mahalle ve komþuluk üzerinde sorgulayan çalýþma, pratikte yaþanan sorunlarý, bu sorunlar üzerinde kullanýcýnýn “etken” veya “edilgen” rollerini incelemekte ve tasarýmda kullanýcý katýlýmýnýn önemine dikkat çekmektedir. Bu baðlamda geliþmiþ ülkelerde hýzla yayýlan, uluslararasý literatürde gün geçtikçe daha fazla yer kaplarken ulusal literatürde oldukça az rastlanan katýlýmcý temelli bir topluluk modeli olarak “paylaþýmlý yaþam konutlarý (cohousing)” incelenmektedir. Bu topluluðun yerleþim pratiðine özellikle çevresel ve fiziksel tutumuna odaklanan çalýþma, ayný zamanda altý farklý yerleþim yeri üzerinden fizikselliðin sosyal yapýya etkisini, kentsel problemlere karþý tutumunu sorgulamaktadýr. Sonuç olarak çalýþma paylaþýmlý yaþam konutlarýnda fiziksel mekanýn ve sosyal yapýnýn birbirlerini karþýlýklý etkilediðini, ancak temelde bu etkinin katýlýmcý tasarým yaklaþýmý ile desteklendiðini kýsacasý katýlýmcý tasarýmýn topluluk oluþumunda kritik bir etken olduðunu savunmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Konut, Katýlýmcý Tasarým, Paylaþýmlý Yaþam Konutlarý, Cohousing
|
