Günümüzde küreselleþmenin yarattýðý hýzlý deðiþimler, kentsel mekanlarýn ve mimarinin þekillenmesinde kentsel kimlik, karakter ve kalite oluþumunda etkin olmaktadýr. Kentsel kalite, kentsel mekânlarda yaþamsal ihtiyaçlarýn karþýlanmasý, kentsel konforun saðlanabilmesi ile orantýlýdýr. Ayný zamanda, kent mekânlarýnýn doðru þekilde düzenlenmesinin yanýnda, kent kültürü, sosyo-ekonomik ve fiziksel durum gibi tüm yaþamsal katmanlar ile iliþkilidir. Kentlerin hýzlý deðiþimi, bahsedilen tüm bu katmanlarý etkilemekte ve deðiþtirmektedir. Bu deðiþimler sonucunda yaþanýlan sorunlarýn ve kent yapýsýndaki bozulmalarýn önlenmesinde, kentsel bütünlüðün ve kimliðin sürdürülmesinde, deðiþim ve geliþimin yönlendirilmesinde, farklý kentsel tasarým yaklaþýmlarý ve tasarým kontrolleri gereklilik olmaya baþlamýþtýr. Bir tasarým kontrol aracý olan kentsel tasarým rehberleri, uygulanacaklarý mekanlarýn farklý tasarým ihtiyaçlarýna, sorunlarýna, gerekliliklerine göre kendilerine özgü tasarým ölçütleri sunarlar. Rehber kullanýmý ile, kentsel mekan algýsý yanýnda, bina ölçeðinde de mekânsal algý saðlanabilmekte, mekânsal geliþim yönlendirilerek kentsel kalite için gerekli koþullar yaratýlabilmektedir. Çalýþmanýn amacý, kentsel kalitenin saðlanmasý, geliþtirilmesi için kentsel tasarým rehber kullanýmýnýn önemini ve etkilerini ortaya koymaktýr. Bu kapsamda, kentlerin yaþadýðý küresel deðiþimlerin yarattýðý negatif etkileri azaltmak için ve kentsel mekânlardaki yaþamsal ve mekansal kalite yoksunluðu gibi sorunlarýn çözümü için kentsel tasarým rehber kullanýmýnýn gerekliliði gösterilecektir. Buna baðlý olarak, dünyadaki farklý kentler için hazýrlanmýþ olan ve uygulanan örnek rehberler, özellikleri ve kullanýmlarý açýsýndan incelenecektir. Kentsel sorunlara nasýl çözüm sunduklarý ve kentsel ve mekansal kaliteyi nasýl geliþtirip, sürdürdükleri ortaya konacaktýr. NOT: Bu çalýþma ilk sýrada yer alan yazarýn yýldýz teknik üniversitesinde yaptýðý doktora tezinden üretilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Kentsel mekan, Kentsel kalite, Kentsel tasarým kontrolleri, Kentsel tasarým rehberleri
|
