Mimarlýk, dünyanýn en eski mesleði olarak kabul edilir. Bir meslek olarak çok eski olan mimarlýðýn, tarihsel süreç içerisinden geliþmiþ, günümüz koþullarýna göre son halini almýþ bir kurallar bütünü vardýr. Her teknik meslek gibi, mimarlar da, mesleki boyutta bilgisi ile yetiþmektedir. Ancak her mesleðin, tabi olduðu bir hukuku, yani mevzuat alt yapýsý mevcuttur. Mimarlýk meslek olarak bir kurallar manzumesi içerse de, bu mesleðin hukuk metinlerinde, yargý içtihatlarýnda ve doktrinine (bilimsel hukuki tartýþma ve görüþlere) yansýyan bir yanýna çok dikkat edilmemekte ya da mimarlar tarafýndan yaygýn biçimde bilinmemektedir.
Bu bildiride, mimarlarýn idari, cezai ve hukuki sorumluluklarýný ele alacaðýz. Mimarlýk pratik anlamda, tüm mimarlarýn bildiði ve bizzat içinde olduðu süreçtir. Ancak biz bu tebliðimizde hukukun bu sürece ve bu sürecin mimara yüklediði yükümlülüklerin neler olduðuna bakýp, açýklamalarda bulunacaðýz. Burada mimar, meslek itibarýyla deðil, yaptýðý iþler nedeniyle farklý rollerde karþýmýza çýkaracaktýr.
Buna göre ilkin, hukuken mimarýn hangi rollerinin olabileceðini ele alacaðýz. Sonrasýnda, mimarlýk mesleðinin kendisinden doðan sorumluluklarý, bunlara baðlý disiplin hukukunun sonuç baðlandýðý eylemleri, kriminal anlamda sorumlu olabileceði durumlarý ve tazminat sorumluluðu doðurabilecek durumlarýný izah edeceðiz.
Bunun yanýnda yukardaki genel duruma ek olarak özel mahiyetteki durumlarý da ele alacaðýz. Örneðin mimarlarýn yapý denetim, kültür varlýklarý, iþ güvenliði gibi alanlardaki rolleri ve bunlara baðlý yaptýrýma maruz kalma durumlarýný da deðineceðiz. Bildiri de ki temel amacýmýz, mimarlarýn kendi hukuklarý anlamýnda bilgilenmesi ve örnek kararlar eþliðinde sorumluluklarýnýn neler olduðunu anlamasýna ve anlamlandýrmasýna yardýmcý olmaktýr. Pek tabi bu bildiri tüm yönleri ile meseleyi ele alamaz. Ancak, bir mimarýn konuya yaklaþýmýný ve hukukun bakýþ açýsýný genel düzeyde edinmesine yardýmcý olacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Mimar, Sorumluluk, Ceza, Disiplin, Tazminat, Hukuk
|
