Tarihi kent merkezleri, yörenin kimliðini, geleneksel yaþam biçimini, kültürel birikimlerini, kente ait izlerin ve anýlarýný en fazla barýndýran yerlerdir. Bitlis tarihsel süreç içerisinde bir çok medeniyete ev sahipliði yapmýþ, zengin bir kültürel mirasa sahiptir. kentin topografik yapýsý fiziki geliþimini kýsýtlamýþ ve tarihi kent, kale dýþýnda birbirinden kopuk küçük gruplar halinde geliþim göstermiþtir. Bu geliþimde kentin içerisinden geçen su ögesi temel unsurlardan biri olmuþtur. 1950’lerden sonra yaþanan hýzlý kentleþme süreci ve imar faaliyetleri ile birlikte kent özgün karakterini yitirmeye baþlamýþtýr. Günümüzde sosyal ve ekonomik yapýdaki deðiþimle birlikte Bitlis tarihi kent merkezi eski çekiciliðini yitirmiþtir. Bu süreçte bir çok yapý iþlevini yitirmiþ, terkedilmiþ veya depo-imalathane gibi yeni iþlevlere dönüþmüþtür. Yaþanan bu süreci, yaþamsal faaliyetlerini devam ettiren asýl mülk sahiplerinin bölgeyi terk etmesi izlemiþtir.
Bu çalýþmanýn amacý; Bitlis kenti tarihi merkezinin yeniden canlandýrýlmasýna yönelik sürdürülebilir koruma-geliþtirme stratejilerinin belirlenmesidir. Araþtýrmanýn yöntem kurgusu üç aþamadan meydana gelmektedir. Birincisi Bitlis tarihi kent merkezinde yapýlan saha araþtýrmasýna dayanmaktadýr. Bu aþamada, alandaki sosyal, ekonomik ve fiziksel ve çevresel sorunlar tespit edilmiþ ve analitik haritalara aktarýlmýþtýr. Araþtýrma yönteminin ikinci aþamasýný, SWOT çözümlemeleri oluþturmaktadýr. Üçüncü aþamasý ise sürdürülebilir koruma geliþtirme stratejilerinin geliþtirilmesidir. Araþtýrmanýn temel materyalleri, saha araþtýrmasýnda yapýlan tespitlerin yaný sýra haritalar, imar planlarý, plan raporlarý ve diðer yazýlý kaynaklardan meydana gelmektedir.
Araþtýrma sonucunda Bitlis tarihi kent merkezini yeniden canlandýrmak üzere sürdürülebilir koruma-geliþtirme stratejileri belirlenmektedir. Bu stratejiler sosyo-kültürel, ekonomik, çevresel ve mekansal altyapý baðlamýnda bütüncül bir bakýþ açýsýyla ele alýnmaktadýr. Araþtýrmanýn, Bitlis tarihi kent merkezinin yeniden canlandýrýlmasýna ve özgün karakterinin korunarak gelecek nesillere aktarýlmasýna yönelik bir yol haritasý oluþturacaðý düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Bütünleþik Koruma, Yenileme, Canlandýrma, Tarihi çevre, Bitlis
|
