Yapýlý çevrelerdeki eriþilebilirlik standartlarýna uygun düzenlemeler görme engelli bireylere özgürce hareket etmeleri, yapýlý çevre ile olumlu etkileþime girmeleri ve sosyal hayata aktif katýlabilmeleri için ayrým gözetmeyen fýrsatlar yaratýr. Bu çalýþmada Gaziantep ilindeki 3 kamu hastanesinin poliklinik binalarýna görme engelli bireyler için eriþilebilirlik incelemesi yapýlmýþ, eriþilebilirlik standartlarýna uygun olan ve olmayan ölçütlerin belirlenmesi ve standartlara uygun olmayan ölçütlerin hangi oranda uygun hale getirilebileceðinin tespit edilmesi amaçlanmýþtýr. 2005 yýlýnda çýkarýlan 5378 sayýlý Engelliler Hakkýnda Kanun (EHK) öncesi inþa edilen kamu hastanesi poliklinik binasý (KHPB)-1 ve KHPB-2, EHK sonrasý inþa edilen KHPB-3 çalýþmanýn örneklem grubunu oluþturmaktadýr. Türk Standartlarý Enstitüsü’nün (TSE) eriþilebilirlik standartlarý (TS 12576, TS 9111) temel alýnarak hazýrlanan inceleme formlarý 4 kategoride toplam 125 ölçüt içermektedir (toplu taþýma duraklarý 32 ölçüt, yaya kaldýrýmlarý 27 ölçüt, yaya geçitleri 21 ölçüt, bina giriþ yolu- bina giriþi 45 ölçüt). Bu ölçütler eriþilebilirlik, güvenlik, baðýmsýz ve serbest hareket, boyutlar, rahatlýk, kullaným kolaylýðý gibi parametreleri içerir ve yapýlý çevrelerde görme engelli bireylerin karþýlaþtýðý sorunlarý tespit eder. Sonuçlar mevcut düzenlemelerin eriþilebilirlik standartlarýna uygunluðunu yüzde deðerler olarak ortaya koymuþtur. Yakýn çevre incelemelerinde KHPB-1’in %40, KHPB-2’nin %38,2, KHPB-3’ün %34,8 oranýnda TSE eriþilebilirlik standartlarýna uygun olduðu belirlenmiþtir. Standartlara uygun olmayan ölçütlere yapýlabilecek müdahaleler ile yakýn çevreler kapsamýnda KHPB-1’in %100 KHPB-2’nin %99 ve KHPB-3’ün %98,9 oranýnda görme engelliler için eriþilebilir hale getirilebileceði tespit edilmiþtir. Bu çalýþma sonuçlarý yapýlý çevrelerde görme engelli bireylerin sýklýkla karþýlaþtýklarý sorunlarýn belirlenmesi ve eriþilebilirlik düzenlemelerinin iyileþtirilmesi için alýnabilecek tedbirler konusunda yetkili otoritelere yardýmcý olabilir.
Anahtar Kelimeler: Eriþilebilirlik, poliklinik binalarý, görme engelli bireyler, eriþilebilirlik standartlarý, yapýlý çevre
|
