Tasarým, mevcut bir probleme getirilen çözüm önerisinin süreç boyunca olgunlaþarak dönüþtüðü sonuç ürün olarak tanýmlanabilir. Tasarýmýn ortaya ilk çýkýþý, tasarýmcýnýn zihninde problem için beliren çözüm önerisiyle, diðer bir deyiþle ana fikrin oluþumu ile denk gelmektedir. Ana fikir, tasarým problemi için yapýlan araþtýrma ve analizlerden elde edilen verilerden yola çýkýlarak üretilen, süreç boyunca tasarýmcýyý yönlendirme potansiyeli olan, verilen bütün kararlarýn belirli bir çerçevede olmasýný saðlayan fikri ifade etmektedir. Ana fikirle birlikte soyut bir düþünceden somut biçime dönüþmeye baþlayan tasarým, süreç içerisinde olgunlaþtýrýlarak en uygun, en iþler, en nitelikli hale gelene dek tasarým süreci devam etmektedir.
Tasarýmcý, tasarým sürecinin her evresinde kararlarýný ve hedeflerini uygulayýcýya veya iþverene ifade etme eðilimindedir. Bu ifadeler sözlü veya yazýlý olabileceði gibi, çizimler aracýlýðýyla grafik bir anlatým içerisinde de olabilir. Diyagram olarak adlandýrýlan ve genellikle plan, kesit veya perspektif çizimlerle hazýrlanan bu grafik anlatýmlar, tasarýmcýnýn zihnindeki görüntüyü söylemlere gerek duymadan evrensel bir biçimde somut bir þekilde ifade etmeye yaramaktadýr.
Çalýþma kapsamýnda tasarým sürecinin farklý evrelerinde kullanýlabilecek belli baþlý diyagram türlerinin sýnýflandýrýlmasý amaçlanmýþtýr. Bu doðrultuda öncelikle tasarým süreci analiz ve sentez evreleri olarak ikiye ayrýlmýþtýr. Analiz evresi tasarým probleminin tanýmlanmasý, verilerin toplanmasý ve analiz edilmesi aþamalarýný kapsamaktadýr. Sentez evresi ise ana fikrin üretildiði, tasarým kararlarýnýn verildiði ve tasarýmýn olgunlaþtýðý süreci ifade etmektedir. Diyagramlar, birbirini takip eden bu iki evrenin hangisinde kullanýlmaya baþladýðýna göre sýnýflandýrýlmýþtýr.
Çalýþma sonucunda balon, çevre ve dolaþým diyagramlarýnýn analiz evresinden itibaren tasarým sürecinde yer alabildiði, iþlev, strüktür, yapý ve süreç diyagramlarýnýn ise sonuç ürüne daha benzer olmalarý nedeniyle genellikle sentez evresinde kullanýldýðý sonucuna ulaþýlmýþtýr. Bununla birlikte tasarým kararlarýnýn ifade edilebilmesi için sentez evresinin sonlarýnda veya tasarým süreci tamamlandýktan sonra hazýrlanan tanýtým sunumlarýnda analiz evresinde hazýrlanan diyagramlarýn da güncellenmiþ hallerine yer verilerek daha etkili bir anlatýmýn saðlanabildiði gözlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Diyagram, Ana fikir, Mekân, Tasarým
|