Yaþamýmýzýn her alanýnda yer alan su, mimari mekanda da çeþitli görevler alarak, mekaný þekillendiren, kuran, anlamlandýran, kullanýcýyý sarýp sarmalayan bir yapýdadýr. Su geçmiþten günümüze çeþitli biçimlerde ve farklý yapý gruplarýnda görevler almýþtýr. Su ile örgütlenen mekanlarda, su öðesinin farklý kullanýmlarýyla; mekanda dinlendirici, rehabilite edici, eðitici, iklimsel konfor saðlayan, dolaþým düzenleyen pek çok rol üstlendiði gözlemlenmektedir. Bunun yaný sýra noktasal, çizgisel, düzlemsel ya da hacimsel kullanýmlarý; durgun ve hareketli tasarýmlarýyla da geniþ bir kullaným yelpazesine sahiptir. Suyun etrafýnda ve suyla kurgulanan mekanlar olarak nitelendirilen su-mekanlar, yarattýklarý atmosfer ve mekan niteliði açýsýndan deðerli bulunmuþtur. Su ile yaþatýlan mekanlarýn bellekte daha kalýcý oluþu, duyularýmýza hitap ederek hafýzamýzda yer bulmasý, su-mekaný ve bellek iliþkisini akla getirmiþtir. Suya yüklenen fonksiyonlar ve su- mekan iþ birliði suyun mekan belleðindeki yerini belirlemektedir. Belleðin yapýsý analiz edildiðinde, mekânsal bellekte yer eden su-mekanlar açýða çýkmaktadýr. Bu çalýþmanýn amacý da su- mekanýnýn uzun süreli bellekte nasýl yer ettiðini kavramak, belleðin hangi aþamalarýndan geçtiðini ve mekânsal bellek kodlarýný nasýl oluþturduðunu anlamak üzerinedir. Su-mekanýn duyumu, algýlanmasý, sýrasýyla kýsa ve uzun süreli bellekte yer etmesi, episodik belleðimizde mekan ve zaman kodlarýyla eþleþip zihnimizde yaþayan bir mekana dönüþme serüvenini paylaþmak amaçlanmaktadýr. Çalýþma kapsamýnda belleðin yapýsý ve mekânsal belleðin iþleyiþi, su-mekanýn üstlendiði rollerden bahsedilecektir. Mevcut literatürde su elemanýn mimaride kullanýmý üzerine çalýþmalar mevcut olup, mekânsal bellekle iliþkilenen bir literatüre rastlanmamýþtýr. Çalýþma neticesinde su-mekanlarý kalýcý belleðe taþýyan niteliklerin ortaya çýkarýlýp, gelecek su-mekan tasarýmlarýna altlýk oluþturmasý amaçlanmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Bellek, Mekânsal Bellek, Su-Mekan
|