Hamam yapýlarý, antik devirden beri yýkanma fonksiyonunun yaný sýra sosyal yaþamdaki yeriyle de toplum hayatýnda ve mimarlýk tarihinde önemli yer tutmuþlardýr. Roma ve Bizans hamamlarý, Antik Yunan hamamlarýna benzer þekilde tedavi amaçlý kullanýlmýþlar ve yýkanma eylemi dýþýnda spor, eðlence merkezi iþlevi görerek sosyal doku içinde önemli bir noktada konumlanmýþlardýr. Roma hamam kültürü Anadolu’da ve Osmanlý döneminde de etkisini sürdürmüþ, mekânsal çeþitlenmeler artarak inþa faaliyetleri yoðun bir þekilde devam etmiþtir.
Yalova Ýli Termal Kaplýcalarýnýn bulunduðu alanda ilk hamamlarýn yaklaþýk 1600 sene önce Bizans Ýmparatoru Constantinus (312-337) tarafýndan yaptýrýlmýþ olduðu, daha sonra çeþitli Bizans Ýmparatorlarý tarafýndan birçok tesis yaptýrýlmýþ olduðuna dair veriler bulunmaktadýr. Bu çalýþma kapsamýnda da Bizans döneminde inþa edilen ve zamanla harap olan, Osmanlý döneminde temel kalýntýlarý üzerine yeniden inþa edilen Yalova Ýli Termal Ýlçesi’nde yer alan Kurþunlu Hamamý’nýn tarihsel deðiþim süreci ana hatlarýyla incelenmiþtir. Temsil ettiði dönemlerle ilgili önemli bir belge niteliðinde olan Kurþunlu Hamamý’nýn mevcut durumun saptanmasý büyük önem taþýmaktadýr. Bu baðlamda yapýnýn tarihsel süreçteki deðiþimi, hamam tipolojilerindeki yeri, mekânsal kurgusu ve mimari özellikleri irdelenmiþ ve mevcut durum tespitlerinden yararlanýlarak koruma sorunlarý saptanmýþtýr. Elde edilen veriler ýþýðýnda yapý ve çevre verileri ile uyumlu fiziksel müdahale önerileri belirlenmiþ, sürdürülebilir korunmasýný saðlayacak restorasyon projesi hazýrlanmýþ ve koruma önerileri sunulmuþtur.Bu bildiri, YTÜ Mimarlýk ABD, Rölöve-Restorasyon Yüksek Lisans Programýnda hazýrlanan tez çalýþmasýndan üretilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Termal, Hamam, Kurþunlu Hamam, Roma Hamamý, Dað Hamamý
|
