Her insan bir kültür ve coðrafya içine doðar. Büyüme süreci boyunca doðduðu yerdeki kültürden etkilenir ve o kültürün izlerini gittiði yeni yerlere, tanýþtýðý yeni insanlara taþýr. Göç, bu izlerin bir topluluktan bir diðerine aktarýlmasýný etkileyen bir kavramdýr. Yaþanan göçler ile kültürler deðiþir, geliþir ya da yok olma tehlikesi yaþar.
Ayný coðrafyada doðmuþ ve büyümüþ insanlar, belirli bir kültürden etkilendiði için bu insanlarýn yaþam biçimlerinin de benzer olmasý beklenir. Ýnsanlarýn yaþam biçimlerinin ve kültürlerinin en çok yansýdýðý yapýlar konutlardýr. Konutlardaki mekan kullanýmlarý insanlarýn günlük eylemleri ve yaþam biçimleri hakkýnda bilgi verir. Araþtýrma kapsamýnda yapýlan literatür çalýþmasýnda kültür ve yaþam biçimi konularý üzerinde durulmuþtur.
Araþtýrmanýn üretildiði devam eden tez çalýþmasýnda iki alan çalýþmasý bulunmaktadýr. Alan çalýþmalarýnýn ilki bir bölgeye ait olan kültürü ve o kültürün mekanlara yansýmasýný keþfetmeye yöneliktir. Ýkinci alan çalýþmasý ise kültürün göç edilen yeni yerleþim yerine ne kadar taþýndýðýný araþtýrmaktadýr. Bu araþtýrma kapsamýnda alan çalýþmalarýnýn ilki olan Bulgaristan’ýn Nova Mahala köyünde yapýlan analizler ele alýnmýþtýr. Nova Mahala köyünün kültürü ve konutlarý incelenmiþ, halkýn yaþam biçiminin bu konutlara nasýl yansýdýðý araþtýrýlmýþtýr. On ayrý konutta yapýlan analizlerde evlerin planlarý çizimler ve fotoðraflarla belgelenmiþtir. Ayrýca ev sahipleri ile görüþmeler yapýlmýþ ve mekan kullanýmlarý hakkýnda bilgi edinilmiþtir. Analiz edilen konutlardan bir tanesi tip olarak kabul edilmiþ ve konutlarda tespit edilen ortak özellikler bu tip bina üzerinden gösterilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Kültür, yaþam biçimi, konut mekanlarý
|
