Bu çalýþmada Yeni Zelanda'da kentsel yenileme ve dönüþüm uygulamalarý kapsamýnda yerel kültürel kimliði korumak ve geliþtirmek için ilgili kamu kurumlarý ve yerel topluluk temsilcileri arasýndaki iþbirliði deneyimini incelemektedir. Avusturalya’nýn güneydoðusunda bulunan iki büyük ada ve çok sayýda küçük adadan oluþan Yeni Zelanda 4,5 milyon nüfusa sahiptir. Ülkede Maori nüfusu %16,5 oranýndadýr. Maori kültüründe insan ve doða anlayýþýndan geliþtirilen Te Aranga tasarým ilkeleri kavramý ve kentsel tasarýmýn kapsamýný aþan ölçeðe sahip kültürel peyzaj stratejisi fikri ilk olarak 2006'da ortaya çýkmýþtýr. Strateji, yerel çevrelere, tasarým topluluklarýna ve konseylerine, Maori kültürel peyzajlarýnýn korunmasý, restorasyonu ve eski haline getirilmesi için kentsel ortamlardaki kaliteyi, aidiyet algýsýný ve refahý derinleþtirmek için kapsamlý bir þekilde yardýmcý olmayý amaçlamaktadýr. Çevre Bakanlýðý tarafýndan hazýrlanan kentsel tasarým protokolünün üretim aþamasýnda, yerel halkýn katýlýmýyla bir dizi seminer düzenlenmiþ, Maori halkýnýn kentsel alanda karþýlaþtýðý zorluklarý tartýþmak üzere düzenlenen toplantýlar, yerli halkýn dünya görüþü doðrultusunda geniþleyereke kentsel tasarým kavramý çerçevesinin ötesine geçmiþtir. Bu çalýþma kapsamýnda doðanýn korunmasý, yer adlarýnýn tanýnmasý, zanaat ve zanaatkârlarýn sürekliliði, arazi mülkiyetinin güvence altýna alýnmasý, kentsel alanlara ait olma duygusuna katkýda bulunma gibi çeþitli baþlýklar incelenmiþtir. Maori halk kültürünün özünde yer alan ve Te Aranga tasarým rehberinin temelini oluþturan deðerler 7 ilke olarak özetlenmiþtir. Ayrýca uygulanmýþ örnek projeler üzerinden teorik üretimlerin sonuçlarý da analiz edilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kentsel Tasarým, Katýlýmcýlýk, Kültürel Kimlik, Te Aranga Prensipleri
|