Diyarbakýr, birçok uygarlýðýn hüküm sürdüðü ve bu uygarlýklarýn izlerini taþýyan kültürel miraslara sahip önemli bir kenttir. Kentin kuzeyinde yer alan Suriçi Bölgesi, özgün mimariye sahip tarihi ve anýtsal eserlerin yer aldýðý ilk yerleþim merkezidir. Suriçi Bölgesi, dünya kültürel miras listesinde olan tarihi surlarla çevrili olup, bölgede birçok cami, kilise, han, hamam ve geleneksel evler bulunmaktadýr.
Suriçi Bölgesinde, Hristiyan dinine mensup Katolik ve Protestan cemaatine ait ve günümüze ulaþan 8 adet kilise mevcuttur. Bölgenin güneydoðusunda Ermeni Katolik Kilisesi, Protestan Kilisesi, kuzeydoðusunda, Surp Giragos Ermeni Kilisesi, Mar Petyum Keldani Katolik Kilisesi, Latin Kilisesi (Süleyman Nazif Ýlköðretim Okulu) ile güneybatýsýnda Mar Yakup- Süryani Kadim Meryem Ana kilisesi yer almaktadýr.
Tarihi kiliselerden biri olan Mar Yakup- Süryani Kadim Meryem Ana Kilisesi, Suriçi bölgesinin Lalebey Mahallesinde bulunmakta olup, tapu kayýtlarýna göre Süryani Kadim Meryem Ana Kilisesi Cemaati Vakfýna aittir.
Kilisede bulunan tarihi kayýtlara göre, 11. Yüzyýldan 19. Yüzyýlýn sonlarýna kadar Süryani Patrikliðine ev sahipliði yaptýðý ifade edilmektedir. Geçmiþte deprem, yangýn ve çeþitli yýkýmlar nedeniyle kilisede tahribatlar oluþmuþ, süreç içerisinde vakýf tarafýndan onarýmlarý yapýlmýþtýr.
Günümüzde kentteki Süryani Cemaati tarafýndan aktif olarak kullanýlan kilise, özgün mimari özelliklerini korumaktadýr. Ancak, en son 2005’te restorasyonu yapýlan kilisede, zaman içinde kýsmi yapýsal sorunlar oluþmuþ ve kapsamlý bir restorasyon yapýlmamýþtýr.
Bu çalýþmada, Diyarbakýr kent mimarisinde önemli yere sahip en eski kiliselerden biri olan Mar Yakup- Süryani Kadim Kilisesinin mimari özellikleri ile mevcut durumu ile ilgili deðerlendirmeler yapýlmýþtýr. Kilisenin günümüzdeki durumunun belirlenmesi amacýyla alan çalýþmasý yapýlmýþ ve mevcut durumu fotoðraflarla belgelenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Diyarbakýr, Suriçi Bölgesi, Mar Yakup- Süryani Kadim Meryem Ana Kilisesi
|
