Tarih boyunca çeþitli nedenler ile yaþanýlan göç, çok eski bir olgudur. Ekonomik zorluklar, siyasal baskýlar, iþsizlik, savaþlar; göçe etki eden önemli unsurlar olarak karþýmýza çýkmaktadýrlar. Ýnsanoðlu, var oluþundan itibaren, farklý nedenler sonucunda, yaþanýlan yerlerden gönüllü ya da zorunlu olarak ayrýlmýþ ve sürekli bir hareketlilik içerisinde bulunmuþtur. Göç olgusunun saðladýðý hareketlilik, ulusal ya da uluslararasý sýnýrlarýn aþýmýna baðlý olarak, geçici ya da kalýcý olarak gerçekleþmiþtir. Coðrafi zorluklar sonucu ortaya çýkabilen kuraklýk ve olumsuz hava þartlarý, ilkel (primitive) göçleri oluþtururken; siyasal yapýlarýn ya da devletlerin etkisi, zorunlu göçleri oluþturur (forced migration). Göç hareketi; göç edilen yerlere uyum saðlanamadýðýnda geçici mekan deðiþikliði olarak gerçekleþebilirken, kalýcý yerleþim olarak da sonuçlanabilir. Ýnsanýn temel ihtiyaçlarý; beslenme, dinlenme, barýnma ve neslini devam ettirmektir. Yaþamsal ihtiyaçlarý karþýlandýktan sonra, güvenlik ihtiyacý tehlikelerden uzak olmasý adýna ön plana çýkar. Barýnma gereksinimini karþýlayan mekân, barýnaktýr. Barýnak çözümü tarih boyunca, maðara, aðaç kovuðu, bir kulübe, çadýr ya da bir yapý olarak karþýmýza çýkmýþtýr. Günümüzde ise barýnak; geçici süreliðine barýnma ihtiyacý duyan insana yönelik mekan çözümü olarak tanýmlanmaktadýr. Barýnma çözümü olarak kurulan çadýr kentler, baþlangýçta yerleþim yerlerinin dýþýna kurulurken, daha sonra çadýr kentlerin sakinlerinin, kalýcý yerleþimleri saðlamak için farklý þehirlere taþýndýklarý görülmektedir. Saðlanan yeni yerleþim yerlerinde, konfor koþullarýnýn yetersiz olduðu,yaþama alanlarý çevresinde iþ gücü ihtiyacýnýn tam karþýlanamamasýndan dolayý, baþka bölgelere, bu ihtiyaçlarýnýn karþýlanmasý için yeni göçler gerçekleþmektedir. Bu sebepten dolayý, geçici çözümler yerine insanlarýn ihtiyaçlarýný karþýlayabilecek kalýcý çözümlerin uygulanmasý gerekmektedir. Bir plan program dahilinde öncelikle barýnma ihtiyaçlarý tam þekilde karþýlanmalý daha sonra geliþen durum ile birlikte çözümler üretilmelidir. Barýnma ihtiyacýný en iyi þekilde karþýlayan çözümleri; kullanýcýnýn mekansal aidiyet kavramýna hitap eden örnekler oluþturmaktadýr. Bu kavram; kullanýcý ve mekan arasýnda kurulan duygusal baðý temsil eder ve kiþi için psikolojik bir ihtiyacý karþýlar. Bu bað oluþamadýðýnda, mutlu bir hayat sürdürmek için gerekli olan duygu, ortaya çýkmamaktadýr. Bireyler, yaþadýklarý mekana kendilerine ait, kendilerinden detaylar kattýklarýnda, o mekana daha ait hissetmektedirler. Dolayýsýyla, barýnma çözümleri içerisinde yer alan tasarým kararlarý, insanlarýn ihtiyaç duyduðu konfor ortamýnýn oluþturulmasýnda önemli bir yer tutmaktadýr. Kullanýcý profili çeþitliliðinin mekana yansýyabilmesi; mekan ile aidiyet hissiyatýnýn kurulabilmesi için mekana, kullanýcý tarafýndan ihtiyaç duyulan konfor müdahalelerinin yapýlabilmesi gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Göç, Barýnma, Mekan, Mekansal Aidiyet,
|
