Yaþadýðý dönemin izlerini taþýyan, üretim ve yaþam biçimine iliþkin bilgi aktaran endüstri yapýlarý, zamana baðlý deðiþimler ve teknolojik geliþmeler ile birlikte günümüz ihtiyaçlarýna cevap verememekte ve kullaným dýþý kalabilmektedir. Bunun bir sonucu olarak yapýlarýn yeni bir iþlev ile kullanýlmasý ve böylece yaþayan mekanlar haline getirilmesi (yeniden iþlevlendirilmesi), endüstri yapýlarýnýn korunmasý adýna sýklýkla uygulanan bir koruma stratejisidir. Yeniden iþlevlendirilen tarihi yapýlarýn restorasyon çalýþmalarýnda çaðdaþ bir malzeme olarak cam kullanýmý, þeffaf ve yapýnýn özgün karakterine saygýlý bir malzeme olmasý nedeniyle günümüzde sýklýkla tercih edilen bir çözümdür. Çalýþmada yeniden iþlevlendirme ve restorasyon uygulamalarýnda cam malzemenin kullanýmý endüstri yapýlarý özelinde ele alýnmaktadýr. Bu kapsamda Türkiye'de önemli kültürel ve tarihi deðerleri barýndýran endüstri yapýlarýnýn yeniden restorasyonu sýrasýnda cam kullanýmýný ortaya koymak amaçlanmaktadýr. Bu kapsamda çalýþma iki aþamadan oluþmaktadýr. Ýlk aþamada yeniden iþlevlendirilen endüstri yapýlarýnda cam malzeme kullanýmýna iliþkin kuramsal alt yapý oluþturulmuþ ve konuya iliþkin literatürde yer alan çalýþmalar incelenmiþtir. Ýkinci aþamada ise Türkiye’de yeniden iþlevlendirilerek kullanýlan tarihi endüsri yapýlarý araþtýrýlmýþ ve bu kapsamda literatürde sýklýkla karþýlaþýlan 6 yapý incelenmiþtir. Ýncelenen yapýlarýn eski ve yeni iþlevlerine, konumlarýna, yapým yýllarýna iliþkin veriler ile birlikte; yeniden iþlevlendirme ve restorasyon uygulamalarý sýrasýnda camýn kullanýldýðý yerler ve kullaným amaçlarý ortaya konmuþtur. Sonuç olarak cam kullanýmý; özgün yapý malzemesi ile uyum göstermesi, çoðunlukla yapýlan müdahalelerin geri dönüþtürülebilir olmasý, mekansal bütünlüðe engel olmamasý gibi özellikleri sayesinde endüstri yapýlarýnýn restorasyonu sýrasýnda sýklýkla tercih edildiði görülmüþtür.
Anahtar Kelimeler: Endüstri yapýlarý, Yeniden iþlevlendirme, Cam, Restorasyon, Tarihi yapý
|
