Bir Anadolu kenti olan Gaziantep’in özgün geleneksel konut dokusu Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu ile değişime uğramış ve yeni bir anlayışla biçimlenen konut yapıları kentsel mekanın değişiminde önemli bir rol oynamıştır. Kolejtepe Mahallesi, kentin ilk modern konutlarının inşa edildiği mahallelerden biri olması dolayısıyla kent belleği açısından önemli bir yere sahiptir. Dönemin idealleştirilen yeni yaşam biçimine ve bu yaşam biçimine hizmet eden sağlık ve hijyen koşullarına uygun konutlar olarak benimsenen az katlı aile apartmanları 1960’lı yıllarda Kolejtepe Mahallesi’nde hızla inşa edilmeye başlanmıştır. Mahalle kısa sürede kentin yeni modern yüzü olarak tecih edilen bir konut yerleşim alanı haline gelmiştir. Ancak birkaç katlı, bahçeli bir biçimde inşa edilen aile apartmanlarının yer aldığı mahallede, değişen ekonomik koşullar ve özellikle Kat Mülkiyeti Yasası’nın da yürürlüğe girmesiyle 1980’li yıllardan sonra 5-6 katlı apartmanlar yerini almaya başlamıştır. Mahalle zamanla kent merkezinin yoğunluklu konut alanlarından biri haline gelmiştir. Mahallede inşa edilen, dönemin hakim mimari anlayışını simgeleyen konutlar kent için sadece barınma mekanı olmanın ötesinde mekansal ve biçimsel açıdan kentin konut tipolojisinde önemli bir yere sahip olmuştur. Ancak kentin değişen dinamikleri merkezi bir konumda yer alan Kolejtepe Mahallesi’ni dönüştürmeye devam etmiş, özellikle 2000’li yıllardan sonra hakim olan “yıkım-yeniden yapım” anlayışı kentin ilk modern konutlarını barındıran mahallenin özgün dokusunu kaybederek yeniden biçimlenmesine yol açmıştır. Yıkım ve yapım sürecinin günümüzde halen devam ediyor olması bir dönemin önemli izlerini taşıyan mahallenin yakın bir gelecekte geçmiş bağlarından tamamen koparılmasına yol açacak ve kentin konut dokusunda yaşanan değişimin tarihsel süreklilik bağlamında okunabilmesi imkansız kılacaktır. Çalışma kapsamında Kolejtepe Mahallesi, farklı dönemlerde inşa edilmiş konut örnekleri bağlamında ele alınacak, konut dokusunda yaşanan katmanlaşma görünür kılınmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Konut dokusu, Kolejtepe Mahallesi, Gaziantep
|
