Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde erken yaşta reşit olma durumu hariç on sekiz yaşına kadar her insan çocuk olarak tanımlanmaktadır. Ancak yaş gerekliliklerine göre çocukluk tanımı ve çocuğun toplumdaki algısı da zamanla değişmiştir. Toplumun geleceği olan bireylerin geçmişte sadece fiziksel olarak varlığı ve sağlığı gözetilmişken günümüzde ruhen ve sosyal yönden de çocukların sağlıklı bir şekilde varlığını sürdürmesi önemsenmeye başlanmıştır. Bu anlamda çocukların sağlık hakları bütün olarak ele alınmış, hastane yapılarının sadece medikal hizmet vermeyip hastalığın çocuk üzerindeki stresi azaltacak psikososyal olarak destek veren mekanlar oluşturulmasını gerekli kılmaktadır.
Çocukların yetişkin bireylerden daha farklı algıları ve davranış şekilleri vardır. Bulundukları mekanları yetişkinlerden başka parametreler ışığında gözlemlemekte ve dönemsel olarak gelişim özellikleri doğrultusunda mekanları kullanmaktadır. Yetişkin bireylere kıyasla çocuk bireylerin hastalık sürecine bağlı stres ve kaygıyı daha yoğun hissedebilmektedir. Çocuk hastanın sosyal gelişimi de gözetilerek hastane mekanlarına ait tasarım kriterlerinin mimari açıdan ele alınmasının gerektiği düşünülmektedir. Çalışmanın temel sorusu “Çocuğun hastane ortamında stresini azaltmayı destekleyecek psikososyal olarak destek veren mekanlar nelerdir?” olmuştur. Bu sorudan yola çıkarak literatürde çocuk onkoloji hastalarının mekansal algısına ilişkin parametrelere ait verilerin sınırlı olduğu görülmüş, çalışmanın özgün olabilmesi amacıyla “çocuk onkoloji servisinde psikososyal olarak destek veren mekanlar” olarak araştırma alanının sınırları belirlenmiştir. Belirlenen sınırlar doğrultusunda öncelikle çocuk onkoloji servisine ait mekanların işleyiş şemalarında psikososyal olarak destek veren mekanların organizasyonunun nasıl sağlanması gerektiği ve mevcut örneklerdeki psikososyal olarak destek veren mekanların kullanımının hasta çocuktaki algısı çalışmanın kapsamını oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Hastane, çocuk algısı, psikososyal destek.
|
