İmar planları, çevresel koşulları sürdürebilme ve gelişmeleri kontrol altına amacı ile hazırlanmaktadır. Plan uygulamalarında, temelde kamusal amaçlar öncelikli olmakla birlikte kamu ve özel mülkiyet haklarında da dengeli yaklaşım sergilenmektedir. Çalışma kapsamında İmar Kanununun 18. Madde uygulamaları, ilkeleri bağlamında incelenecektir.
Şehir planlama; çevre, planlama, mimarlık, mühendislik gibi teknik, konular, sosyal-ekonomik siyasi yapı ve halkın katılımını gerektiren geniş tabanlı çalışma gerektiren bir disiplindir. Planlama ile doğal çevre ve yerleşme arasındaki ekolojik dengenin kurulması, mevcut yerleşme değerlerinin korunması-canlandırılması amaçlanır. Planlar; mevcut ve gelecekte olası sorunlara, sürdürülebilirlik bağlamında çözüm arayışındadır ve sürdürülebilir kalkınma hedefinde araçtır.
Yerleşme mekanındaki uygulamalar, fiziki planların en alt ölçeği olarak kabul edilen uygulama imar planlarına (1/1000) göre yapılmaktadır. Planların uygulanabilir niteliklere sahip olmasının; süreçteki; bilgiye erişme, analizler, bilginin sentezlenmesi, geleceğe yönelik rasyonel kestirimlerin yapılabilmesi ve kaynaklar bağlamında strateji üretilmesiyle ilgisi bulunmaktadır. Daha açık bir ifade ile, uygulama planlarındaki işlev alanı yer seçimi, büyüklüğü yapı ve nüfus yoğunluğuna ilişkin kararların, uygulanabilecek niteliğe sahip olması, plan amaç ve hedeflerine ulaşılabilmesini sağlayacaktır. Güncel mevzuata göre; imar planında yer alan ve kamu elinde bulunması gereken sosyal ve kültürel donatı alanlarının, resmi kayıtlarda da (tapu ya da kadastro) kamuya geçmesi gerekmektedir. Ancak yeterli kamu mülkünün olmadığı durumlarda, planın uygulanması, farklı yöntemlerle yapılmaktadır. İmar Kanunu’nun 18. Madde uygulamaları henüz yapılaşmamış ya da düşük oranda yapılaşma bulunan alanlarda uygun görülen çözümler arasında bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: İmar Plan Uygulamaları, 18. Madde, Eşitlik İlkesi
|
