Kentsel yaşamın desteklenmesi ve kentlere kimlik kazandırılması açısından kent mobilyalarının önemli bir etkisi bulunmaktadır. Kent mobilyaları tasarımında, kentsel mekânın işlevi, kullanıcıların gereksinimleri, kent dokusu ve mobilyalar arasındaki uyum dikkate alınmaktadır. Bununla birlikte, son yıllarda yaşanan çevresel sorunlar nedeniyle, kentlerde sağlıklı ve sürdürülebilir yaşam koşulları sağlayabilmek için gerekliliği kabul gören ekolojik anlayış içerisinde, kent mobilyalarının tasarımı da özel bir önem taşımaktadır. Kent mobilyalarının geçmişten günümüze bilinen temel tasarım kriterlerine ek olarak, çevresel tasarım kapsamında yenilikçi çözümlerle geliştirildiği görülmektedir. Uygulamaların daha çok gelişmiş ülkelerde yer aldığı söylenebilmekle birlikte, gelişmekte olan ülkelerde de kentlerde sürdürülebilirlik sağlanması açısından konuya önem verilmektedir. Bu kapsamda çalışmada, kentsel çevrede sürdürülebilirliğin desteklenmesi için kent mobilyası tasarımında günümüzde önem kazanan temel kriterleri tanımlayan bir değerlendirme sunabilmek hedeflenmektedir. Araştırmada incelenen örnekler kapsamında, kent mobilyalarının, kentlerde “hava kalitesinin iyileştirilmesine katkı sağlanması, yenilenebilir enerji kullanımının desteklenmesi ve farkındalık sağlanması, bilgiye ve teknolojik araçlara erişimde destek sağlanması" gibi temel kriterler gözetilerek tasarlandığı ifade edilebilmektedir. Kentsel hava kalitesinin iyileştirilmesi yönünde tasarımlarda doğal çevre bileşenlerinin ya da bu amaçla geliştirilen özel teknolojik sistemlerin kullanımına yer verilebilmektedir. Yenilenebilir enerji kullanımının desteklenmesi ve farkındalık sağlanması açısından, kent mobilyalarında yenilebilir enerji kullanımına ilişkin çözümlerin algılanabilir olması, simgesel nitelik taşıması sağlanabilmektedir. Bilgiye ve teknolojik araçlara erişimde destek sağlanması kapsamında da yenilebilir enerjiyi kullanarak, internet erişimi, şarj olanağı ile birlikte kente dair bilgilerin paylaşıldığı dijital ekranlara yer verilebilmektedir. Bu doğrultuda çalışmada tanımlanan tasarım kriterleri ve uygulama örneklerinin, günümüz kentlerinde yaşanan çevresel sorunlar kapsamında çözüm üreten kent mobilyalarının geliştirilmesi açısından katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kent mobilyası tasarımı, kentsel çevre, sürdürülebilirlik
|
