Kültürel miras, tarihi süreç içerisinde insanlar tarafından meydana getirilmiş eserlerin tümüne verilen isim olmakla beraber, mimari anlamda geçmişte yaşayan toplumların kültür, inanış, örf ve adetleri hakkında bilgi almamızı ve gelecek kuşaklara da aktarmamızı sağlayan yapılar olarak tanımlanabilmektedir.
Yıllar içerisinde kültürel mirasın oluşması aynı zamanda koruma kavramını da oluşturmuştur. Toplumların sahip olduğu geçmişi yapısal ölçekte insanlara anlatan ve gelecek nesillere aktaran koruma kavramı oluşmaya başladıkça, korunacak olan yapıların da belirli kriterlere göre ele alınması sorunsalı meydana gelmiştir.
Kültürel mirasın korunması belirli dönemlerde belirli sorunlar teşkil etmiştir. Her ülkenin ekonomik ve siyasi durumu, bilgi eksikliği sebepleriyle bir takım koruma sorunları meydana gelmiştir. Türkiye’de korunacak olan miraslarla ilgili bilgi eksikliği, halkın bilinçli olmaması, korumaya ayrılan bütçelerin yetersizliği ve korumanın siyasi bir unsur olarak görülmesi sebebiyle bir çok yapı yıkılmaya veya harap olmaya mahkum olmuştur.
Çalışmaya konu olan yapı Konya kent merkezinde bulunan Ali Gav Medresesidir. Avlulu ve tek katlı medrese tipolojisine sahip olan yapının Selçuklular döneminde inşa edildiği düşünülmektedir. Yapı Türkiyedeki birçok anıtsal yapıda olduğu gibi ekonomik yetersizlikler, bilinçdiz onarımlar, imar planlarındaki bilinçsiz düzenlemeler, uzman kodro eksikliği, restorasyon çalışmaları için yeterli veri bulunamayışı gibi sebeplerden dolayı korunamamıştır. Yapı tarihsel süreç içerisinde birçok tamir ve tadilat geçirmesine karşın bakımsız kalması ve br kısmının yıkılmasının önüne geçilememiştir. 2009 yılında yapılan son restorasyonunda ise veri yetersizliğinden dolayı bu yıkılmış olan kısımlar tamamlanamamıştır.
Bu çalışma ile günümüzde özgün işlevine benzer bir işlev ile kullanılmakta olan Ali Gav Medresesi’ne koruma adı altında yapılan müdahaleler ve yapının koruma sorunlarının, uluslar arası mevzuatlar bağlamında analiz edilmesi amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Kültürel Miras, Medrese, Konya, Tarihi Çevre, Yeniden Kullanım, Koruma Sorunları.
|
