Mimari tasarım ürünü olan yapılar, insanoğlunun içerisinde yaşamak ve çalışmak gibi birçok faaliyetlerini gerçekleştirmesine imkân tanımaktadır. Endüstriyel ürünlerin aksine oldukça uzun ömürlü olan yapılar, servis süreleri boyunca rüzgâr, yağmur, kar ve diğer olumsuz iklim şartlarına karşı direnç göstermektedir. Dolayısıyla yapıları doğal çevre içerisinde sınırlayarak, yapılı fiziki mekanların oluşmasını sağlayan yapı dış kabuk bileşeni, bütün bu olumsuz etkileri karşılayarak, iç mekân konfor şartlarının oluşturulmasında kilit rol üstelenmektedir. Yapı üretiminde kullanımı insanlık tarihiyle eşdeğer olan ve sıklıkla anıtsal nitelikteki mimari yapıtlarda kullanılan doğal taş, dış kabuk bileşenlerinin oluşturulmasında sıklıkla tercih edilen bir malzeme türü olmuştur. Gelişen teknolojinin yardımıyla, farklı hammaddelerden üretilen yapı malzemelerine kıyasla birim hacim ağırlığı fazla olan doğal taş, günümüzde cephe kaplamalarında çoğunlukla estetik gereklilikler doğrultusunda kullanılmaktadır. Doku, renk gibi dikkat çekici görsel özelliklerinin yanı sıra olumsuz iklim koşullarına karşı dayanımı da fazla olan doğal taş malzeme, tasarımcılar tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Bu çalışmada, ülkemizde ve dünyada genel kabul görmüş, yapıştırma sistemi (adhered system) ve mekanik ankrajlı sabitleme sistemi (mechanical anchored fixing system) olarak bilinen iki farklı doğal taş cephe kaplama uygulama yönteminin, yapının termo-fiziksel özelliğine olan etkisinin irdelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında, inceleme konusuna yönelik kuramsal altyapının oluşturulabilmesi için gerçekleştirilen literatür araştırmasından sonra yapıştırma ve mekanik ankrajlı sabitleme sistemleri kullanılarak tasarlanmış öneri yapı kabuk kesitinin, TS 825 standardı esas alınarak, su buharı difüzyon direnci (yoğuşma analizi) hesaplanmıştır. Böylelikle iki farklı uygulama yönteminin iç mekân konfor koşullarına olan etkisi tespit edilmiştir. Bununla birlikte, yapı yaşam dönemi boyunca yapıştırma ve metal ankrajlı sabitleme sistemlerinin sağlayacağı avantaj ve dezavantajlar belirlenmiştir. Çalışma sonucu olarak, yapı dış kabuk cephe kaplamalarında estetik değeri önceleyen tasarımcıların, uygulama sistemi tercihine yönelik karar aşamasında, farklı kriterleri önceleyen, yönlendirici bir bakış açısı elde edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Yapı Kabuğu, Doğal Taş Cephe Kaplama, Yapıştırma Sistemi, Mekanik Ankrajlı Sabitleme Sistemi, Yoğuşma Analizi
|
